Ô nhiễm môi trường là một vấn đề đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của nhiều người. Không chỉ tác động tới môi trường sống mà còn có tác động trực tiếp tới sức khỏe. Để đánh giá mức độ ô nhiễm không khí, người ta thường sử dụng chỉ số AQI. Vậy AQI là gì?. Hãy cùng Trường THPT Phạm Hồng Thái tìm hiểu và tư vấn thắc mắc thông qua bài viết sau.

Mục lục bài viết [Ẩn]

AQI là gì?

AQI, hay Chỉ số chất lượng không khí, là thước đo đơn thuần hóa mức độ ô nhiễm không khí hiện tại và dự đoán trong tương lai. Khi AQI tăng, rủi ro sức khỏe cộng đồng cũng tăng lên. Theo đó, mỗi quốc gia sử dụng thang đo AQI riêng, thích hợp với tiêu chuẩn chất lượng không khí của từng quốc gia. 

Ví dụ: Canada sử dụng Chỉ số Sức khỏe Chất lượng Không khí, Malaysia sử dụng Chỉ số Ô nhiễm Không khí, và Singapore sử dụng Chỉ số Tiêu chuẩn Ô nhiễm.

Thông số đánh giá chỉ số Ô nhiễm không khí

Để đánh giá chỉ số ô nhiễm không khí, Cơ Quan Bảo Vệ Môi Trường Hoa Kỳ (EPA) sử dụng năm thông số chính gồm:

• Ozone mặt đất: Tạo ra từ chất ô nhiễm phát ra từ xe cộ, nhà máy và phản ứng hóa học với ánh sáng Mặt Trời.
• Ô nhiễm phân tử: Được đánh giá thông qua chỉ số bụi mịn PM 2.5 và PM 10.
• Carbon monoxide (CO).
• Sulfur dioxide (SO2).
• Nitrogen dioxide (NO2).

Mức đánh giá chỉ số chất lượng không khí

Cơ Quan Bảo Vệ Môi Trường Hoa Kỳ (EPA) đã thiết lập một bảng đánh giá mức độ ô nhiễm không khí dựa trên chỉ số AQI như sau:

• Từ 0 tới 50: Mức tốt.
• Từ 51 tới 100: Chất lượng không khí trung bình và chấp nhận được.
• Từ 101 tới 150: Mức độ kém, gây tác động tới sức khỏe.
• Từ 151 tới 200: Mức xấu, cần hạn chế ra ngoài đường khi không cần thiết.
• Từ 201 tới 300: Mức vô cùng xấu, đe dọa tới sức khỏe.
• Từ 301 tới 500: Mức báo động, tác động nghiêm trọng tới sức khỏe.

Cách cập nhật chuẩn xác chỉ số AQI?

Để cập nhật chỉ số AQI một cách chuẩn xác, bạn có thể sử dụng những nguồn thông tin sau:

Theo dõi mạng lưới quan trắc của những cơ quan nhà nước và đại sứ quán:

• Trang web moitruongthudo.vn: phân phối số liệu không theo thời gian thực và sử dụng công thức tính VN-AQI cụ thể.
• Trang web airnow.gov: Trang web của Đại sứ quán Mỹ tại nhiều quốc gia.

Theo dõi mạng lưới quan trắc của những tổ chức nghiên cứu và đơn vị tư nhân:

• Trang web pamair.org: phân phối số liệu từ những máy đo ngoài trời của đơn vị Việt Nam DnL, được đặt tại những tỉnh trên toàn quốc.
• Trang web airnet.vn: Sản phẩm nghiên cứu của Trung tâm nghiên cứu FIMO, trường Đại học quốc gia Hà Nội. Sử dụng máy đo trong nhà và ngoài trời đặt tại nhiều trường học ở Hà Nội.
• Trang web airvisual.org: Sử dụng dữ liệu từ vệ tinh, máy Airvisual sản xuất và cả từ những nguồn thông tin khác như moitruongthudo.vn và đại sứ quán Mỹ.
• Trang web air-matters.com: Sản phẩm của một đơn vị nước ngoài, phân phối số liệu máy đo ở những tỉnh thành.

Thông qua việc sử dụng những nguồn thông tin này, bạn có thể cập nhật chỉ số AQI một cách đáng tin cậy và chuẩn xác.

Chỉ số ô nhiễm không khí tại Việt Nam

1. Chỉ số AQI tại Hà Nội

Theo thống kê sắp nhất, Hà Nội liên tục ghi nhận mức độ ô nhiễm không khí với chỉ số trung bình 99 US AQI.

Ô nhiễm không khí gây hại lớn cho sức khỏe con người. Theo những chuyên gia y tế, một người trung bình hít thở khoảng 15 m3 không khí mỗi ngày. Mặc dù chất ô nhiễm trong không khí thường không thấy được, chúng có thể gây nhiều tác động xấu tới thân thể, bao gồm tim, gan, phổi và hệ hô hấp, cũng như thai nhi đang phát triển trong tử cung.

2. Chỉ số AQI tại TP. HCM

Theo thống kê sắp nhất, TP. HCM liên tục ghi nhận mức độ ô nhiễm không khí với chỉ số trung bình 86 US AQI.

Ô nhiễm không khí là một vấn đề đáng lo ngại tại TP. HCM. Chỉ số AQI trung bình 86 cho thấy mức độ ô nhiễm không khí ở mức vừa tới cao. Điều này đồng nghĩa với việc có sự hiện diện của những chất gây ô nhiễm như hạt bụi mịn, khí NO2, SO2 và O3 trong không khí đô thị.

Sự tăng cao của chỉ số AQI có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe đối với cộng đồng. Những chất ô nhiễm trong không khí có thể xâm nhập vào hệ hô hấp và gây ra những vấn đề như viêm mũi, đau họng, khó thở và cả những vấn đề nghiêm trọng hơn như bệnh tim mạch và hô hấp. Đặc biệt, những người già, trẻ em và những người có bệnh mãn tính như hen suyễn và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có nguy cơ cao hơn khi tiếp xúc với không khí ô nhiễm.

Để bảo vệ sức khỏe của cộng đồng, cần vận dụng những giải pháp phòng ngừa và hạn chế tiếp xúc với không khí ô nhiễm. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng khẩu trang, tránh ra khỏi nhà vào những ngày có chỉ số AQI cao, giữ vệ sinh tư nhân và tăng cường hệ miễn nhiễm bằng cách ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn. Ngoài ra, cần thiết phải có những giải pháp xử lý và kiểm soát ô nhiễm không khí từ những nguồn gốc như giao thông, công nghiệp và nông nghiệp để cải thiện chất lượng không khí trong thành phố.

Những tác động tới sức khỏe khi chỉ số AQI tăng cao

Chỉ số AQI hiện đang vượt mức báo động, gây nhiều hậu quả không tốt cho sức khỏe con người. Một số tác động đáng chú ý của chỉ số AQI bao gồm:

1. tác động tới hệ hô hấp

Tác động của ô nhiễm không khí lên hệ hô hấp phụ thuộc vào thành phần, sự pha trộn những chất ô nhiễm, thời gian tiếp xúc, nồng độ và lượng chất ô nhiễm hít vào cũng như xâm nhập vào phổi.

Bụi PM10 tích tụ trong phổi, trong khi bụi PM2.5 nguy hiểm hơn vì có kích thước nhỏ, dễ xâm nhập vào tuần hoàn máu. Gây tác động xấu khi phối hợp với những chất ô nhiễm khác như NO2, SO2, CO, tác động tới sự phối hợp của hemoglobin và oxi trong máu.

Ô nhiễm không khí có tác động chủ yếu tới phổi, gây ra khó thở, tăng nguy cơ hen suyễn. Tiếp xúc với ô nhiễm không khí trong thời gian dài cũng có thể gây ung thư phổi. Chất lượng không khí kém cũng có thể dẫn tới viêm xoang, viêm mũi dị ứng cho bệnh nhân.

2. tác động tới tim mạch

Ô nhiễm không khí có tác động tiêu cực đáng kể tới sức khỏe của hệ tim mạch và tăng nguy cơ bị đau tim, đột quỵ theo nhiều nghiên cứu. Bụi nhỏ, chất kháng viêm trong bụi và chất hóa học có thể từ phổi dễ dàng xâm nhập vào hệ tuần hoàn và tác động tới tim mạch.

Nguyên nhân là do ô nhiễm không khí gây tác động tới việc co thắt và giãn nở của những mạch máu. Khói thuốc lá và ô nhiễm không khí làm giảm kích thước của mạch máu và gây cản trở lưu thông máu trong huyết quản. Đồng thời, nó cũng tăng nguy cơ hình thành cục máu động trong động mạch, góp phần gây ra nhồi máu cơ tim.

3. tác động tới quá trình sinh sản

Nữ giới sống trong khu vực có không khí ô nhiễm có nguy cơ sinh con bị tự kỷ tăng gấp đôi so với người khác. Đặc biệt, tác động này càng lớn hơn trong giai đoạn cuối thai kỳ.

Ô nhiễm không khí cũng được cho là có liên quan tới giảm chất lượng tinh trùng và tác động tới khả năng sinh sản của nam giới.

4. tác động tới thận và một số cơ quan khác

Ô nhiễm không khí có mối liên hệ chặt chẽ với bệnh nhân mắc bệnh thận, đặc biệt là suy thận. Điều này là do ô nhiễm không khí tạo sức ép lớn cho thận, khiến chức năng lọc những phân tử ô nhiễm trong máu trở nên khó khăn. Điều này có thể dẫn tới suy giảm chức năng thận và những vấn đề bệnh lý nguy hiểm.

Chỉ số chất lượng không khí AQI cũng có tác động xấu tới một số cơ quan và phòng ban khác như:

• Yếu xương: Tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương.
• Lão hóa da: Chất ô nhiễm thường gây tổn hại cho tế bào da và tác động tới quá trình tái tạo da. Điều này có thể dẫn tới thay đổi nhanh chóng về sắc tố da và gia tăng quá trình lão hóa làn da.

giải pháp phòng tránh tác hại khi chỉ số AQI tăng cao ở Việt Nam

Để bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng trước tác hại của ô nhiễm không khí, ở quốc gia có chỉ số AQI cao như Việt Nam, chúng ta có thể vận dụng những giải pháp sau đây:

• Xây dựng đời sống văn hóa xanh – sạch – đẹp bằng cách giữ gìn vệ sinh khu phố và bảo vệ môi trường.
• Trồng cây xanh xung quanh nhà ở và nơi làm việc để giảm bụi và tăng lượng oxy trong môi trường sống.
• Đeo khẩu trang, kính khi ra đường để giảm tiếp xúc với khói bụi.
• Tập thể dục và vận động thường xuyên để tăng cường sức khỏe và sức đề kháng. Tuy nhiên, cần lựa chọn những nơi thoáng mát, trong sạch để tránh nguy cơ tiếp xúc với ô nhiễm không khí.
• Sử dụng phương tiện công cộng hoặc ô tô có máy lọc không khí để giảm bớt tiếp xúc với ô nhiễm không khí và bảo vệ môi trường.
• Tránh những hoạt động ngoài trời trong những ngày nắng nóng, đặc biệt là vào buổi trưa khi mức độ ô nhiễm thường cao hơn.

Qua những thông tin ở trên, hy vọng bài viết giúp bạn tư vấn được thắc mắc AQI là gì. Từ đó, biết được những giải pháp phòng tránh tác hại khi chỉ số AQI tăng cao ở Việt Nam để bảo vệ bản thân và gia đình.

999+ tài khoản Chat GPT miễn phí, Acc OpenAI Free 100% đăng nhập thành công

Tags:
chỉ số aqi hà nội ngày hôm nayaqi vietnamaqi hanoichất lượng không khí bao nhiều là tốtaqi hcmchỉ số chất lượng không khí aqi cho biết điều gìloại khẩu trang nào phù thống nhất để bảo vệ sức khỏe trước ô nhiễm không khí