Văn mẫu lớp 9: Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều trong đoạn trích Chị em Thúy Kiều gồm dàn ý cụ thể, cùng 15 bài văn mẫu, giúp các em học trò lớp 9 tham khảo, tích lũy thêm vốn từ để viết văn ngày càng hay hơn.
Qua đoạn trích Chị em Thúy Kiều, Nguyễn Du đã khắc họa thành công vẻ đẹp của Thúy Kiều, một vẻ đẹp làm mê mị lòng người. Vậy mời các em cùng theo dõi bài viết dưới đây của THPT Phạm Hồng Thái để hiểu thâm thúy hơn về vẻ đẹp của Thúy Kiều:
Dàn ý phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều
I. Mở bài
- Truyện Kiều là một tuyệt tác của Nguyễn Du trong thi đàn văn học Việt Nam
- Tác giả đã khắc họa thành công hình tượng nhân vật của mình đặc thù là nhân vật Thúy Kiều
II. Thân bài
* Vẻ đẹp của Thúy Kiều
- Kiều sắc sảo về trí tuệ, mặn nhưng về tâm hồn
- Thúy Kiều người con gái có vẻ đẹp tuyệt sắc mĩ nhân khiến tự nhiên cũng phải tị tị: “mây thua nước tóc” “ liễu hờn kém xanh”
- Thúy Kiều vừa có sắc vừa có tài năng cầm, kì, thi, họa. Nhan sắc và sự tài hoa của Thúy Kiều báo hiệu cho một dự cảm ko lành, một số phận trái ngang, xấu số.
=> Số phận chung của người phụ nữ xưa phải chịu những tủi cực, khó khăn, sự bất công của xã hội. Cuộc đời của họ như tấm lụa đào phơ phất giữa chợ, như thân bèo trôi nổi vô định ko biết trôi dạt về đâu.
* Giám định nghệ thuật
- Nghệ thuật mô tả ước lệ tượng trưng của văn học cổ điển khắc họa sinh động chân dung nhân vật Kiều qua đó toát lên tính cách nhân vật.
- Sử dụng mô tả nói chung cùng biến hóa, uyển chuyển tạo hứng thú với chân dung nhân vật
- Nghệ thuật sử dụng ngôn từ lạ mắt, đặc thù là những từ có trị giá gợi tả cao.
III. Kết bài
- Nêu cảm nhận về vẻ đẹp nhân vật Thúy Kiều:
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 1
Xưa nàng Đát Kỉ lấy sắc đẹp làm cho Trụ Vương mê mị, đắm say ko sao kể xiết, làm cho nhà Thương vì thế nhưng sụp đổ. Tây Thi đem sắc đẹp làm mê hoặc Ngô Vương là Ngô Phù Sai, giúp Việt Vương Câu Tiễn phục quốc, khiến nước Ngô hùng mạnh phút chốc bị diệt vong. Cha con Đổng Trác cũng bởi muốn có mĩ nhân Điêu Thuyền nhưng thảm sát lẫn nhau, bánh xe lịch sử cũng vì thế chuyển hướng. Các nàng chỉ bằng sắc đẹp nhưng có thể làm cho lòng người mê mị, làm thay đổi triều cương. Cho nên, nhân gian thường gọi các nàng là yêu cơ.
Nếu lấy vẻ đẹp của nhân vật Thúy Kiều trong Đoạn trường tân thanh của đại thi hào Nguyễn Du để so sánh với vẻ đẹp của ba nàng đấy thì có nhẽ Thúy Kiều vượt trội hơn nhiều lần. Nếu lấy sự tác động của Thúy Kiều tới con người hay triều chính thì cũng ko thua kém gì.
Thi hào Nguyễn Du đã dành những mĩ từ cao quý nhất để tôn vinh vẻ đẹp của người con gái tài sắc vẹn toàn, hiếu thuận hàng đầu trong trời đất. Thúy Kiều mang một vẻ đẹp toàn bích, trác viêt, vượt qua mọi giới hạn. Để khắc họa được bức chân dung phi thường đấy, Nguyễn Du đã tuần tự tạo dựng qua các bước. Trước hết ông tạo tác vẻ đẹp của Thúy Vân, một vẻ đẹp “mười phân vẹn mười”, thực hiếm có ở trên đời:
“Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.”
Lấy vẻ đẹp của Thúy Vân làm nền tảng, Nguyễn Du nâng vẻ đẹp của Thúy Kiều lên làm nhiều lần hơn thế:
“Kiều càng sắc sảo mặn nhưng
So bề tài sắc lại là phần hơn”.
Sắc sảo (thiên về hình thức) là vẻ đẹp ưu tú, thu hút cái nhìn của người khác. Mặn nhưng (thiên về trí tuệ và tâm hồn) là vẻ đẹp đoạt được lòng người. Vẻ đẹp của nàng làm cho lòng người đố kị, đất trời hờn ghen tuông. Cuối cùng, để khẳng định vững chắc vẻ đẹp đấy, Nguyễn Du đã tôn vinh tới tột bậc:
“Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một, tài đành họa hai”.
Điển tích “nghiêng nước nghiêng thành” xuất phát từ bài hát của Lí Diên Niên đời Hán Vũ Đế truyền tụng sắc đẹp của Hiếu Vũ Hoàng Hậu.
“Bắc phương hữu mĩ nhân
Tuyệt thế nhi độc lập.
Nhất cố khuynh nhân thành;
Tái cố khuynh nhân quốc
Khởi bất tri
Khuynh thành dữ khuynh quốc
Giai nhân nan tái đắc”.
Tới đời Đường Minh Tông, thi tiên Lý Bạch lúc làm thơ truyền tụng sắc đẹp của Dương Quý Phi cũng dùng tích đấy:
Danh hoa khuynh quốc lưỡng tương hoan,
Thường đắc quân vương đới tiếu khan.
Nghĩa:
Danh hoa nghiêng nước sánh duyên vui,
Để xứng quân vương một nụ cười.
Xét về tài năng, nàng thông thuộc cả cầm, kì, thi họa, thuộc lòng âm luật; lại có tài sáng tác, đã viết nên khúc Bạc phận làm não lòng người. Xét về sắc đẹp, Vẻ đẹp của Thúy Kiều ko những có thể làm nghiêng nước nghiêng thành nhưng là duy nhất trên đời này ko thể có người thứ hai. Giai nhân tuyệt sắc xưa nay xem như lu mờ trước ánh sáng đấy.
Có thể nói, tụ hội ở nhân vật Thúy Kiều là tất cả những gì tốt đẹp nhất vốn có ở con người và vũ trụ. Sự liên kết tuyệt vời giữa tài năng, sắc đẹp và tiết hạnh khiến Thúy Kiều trở thành một nhân vật vượt xa sức tưởng tượng của con người. Có thể gọi nàng là tuyệt thế mĩ nhân thiên cổ vậy.
Lần thứ nhất, Kiều làm cho Kim Trọng, một thư sinh vốn là người “Vào trong phong nhã ra ngoài hào hoa”, say mê nàng tới tận cùng nhưng quên chuyện đèn sách, to gan chuyển phòng trọ tới ở gần nhà nàng để tiện gặp mặt hò hẹn. Tình yêu ngang trái, khiến hai người tan câu thề ước, đôi đường ly biệt. Tới suốt cuộc đời, Kim Trọng cũng ko thể nào quên được nàng.
Lần thứ hai, phải chăng, bởi ghen tuông tức nhà Vương ông có hai cô con gái xinh đẹp nhưng kín cổng cao tường, bọn sai nha đã lập mưu vu họa, làm cho nhà tan của nát, Vương ông cùng con là Vương Quan bị trói vào đại lao?
Lần thứ ba, Thúc sinh (thư sinh họ Thúc), một khách phong túc, đa tình say mê Kiều tới tột độ. Thúc sinh là người tuy tự do, phóng khoáng nhưng lại rất sợ vợ của chàng là Hoạn Thư. Hoạn Thư cũng quản thúc chàng rất chặt chẽ. Tuy sợ vợ tới thế nhưng vì đắm say vẻ đẹp Thúy Kiều tới mê mẩn mất trí:
“Trăm nghìn đổ một trận cười như ko”.
Vẻ đẹp của Thúy Kiều như đổ một liều mê độc vào tâm trí Thúc Sinh khiến chàng “một tỉnh mười mê” tới nỗi liều lĩnh chuộc nàng ra khỏi thanh lâu và đưa về sống như vợ chồng ở nhà riêng. Sự việc bại ộ làm cho Thúy Kiều bị Hoạn Thư cho người bắt về và hành tội vô cùng tàn khốc.
Lần thứ tư, Từ Hải vốn là một bậc người hùng đầu đội trời, chân đạp đất, nghe tiếng Kiều đã ko ngần ngại tìm tới:
“Qua chơi nghe tiếng nàng Kiều,
Tấm lòng nữ nhi cũng xiêu người hùng”.
Cần chi nhiều lời đưa đẩy, sau cuộc hàn thuyên tâm tư, đôi bên rõ ý, Từ Hải đã nhanh chóng chuộc nàng ra khỏi thanh lâu và chính thức cưới nàng làm vợ, giúp nàng báo ơn, báo thù hết sức toàn vẹn. Phcửa ải đâu khí phách người hùng hành động quyết đoán nhanh lẹ nhưng bởi trước bậc hồng nhan kì sắc, trái tim người hùng đã sớm lay động, bị đoạt được tức thời. Cũng bởi vì quá yêu Kiều nhưng Từ Hải đã có hành động sai trái lớn nhất cuộc đời dũng tướng, thỏa hiệp đầu hàng Hồ Tôn Hiến và nhận lấy một kết cuộc bi thương.
Lần thứ năm, Hồ Tôn Hiến, một đại công thần triều đình, sau lúc làm thịt chết Từ Hải đã bất chấp đạo lí, bắt Kiều hầu rượu, đàn hát và làm nhục nàng vì quá say mê vẻ đẹp yêu kiều diễm lệ đấy. Một đại công thần uy dũng thế đấy, tôn nghiêm thế đấy nhưng trước mĩ nhân:
“Nghe càng đắm, ngắm càng say
Lạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình”.
Để tránh bị tai tiếng, sàm pha, Hồ Tôn Hiến đã gã nàng cho một thổ quan.
Sau mười lăm năm phiêu bạt, trầm luân dâu bể, chịu ko biết bao ô nhục, khổ đau, Thúy Kiều được đoàn viên với gia đình, xong xuôi duyên tình trần thế. Có nhẽ, đó cũng là lựa chọn của Nguyễn Du. Ông cho nàng ẩn danh nơi cô tịch để sắc đẹp đấy ko còn gây thêm tai họa nào nữa chăng?
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 2
Thúy Kiều là nhân vật trung tâm của truyện thơ, một thiếu nữ tài, sắc vẹn toàn đã được thi hào khắc họa một cách thần tình, mỹ lệ.
Trong bài thơ Kính gửi Cụ Nguyễn Du, thi sĩ Tố Hữu viết:
Tiếng thơ người nào động đất trời,
Nghe như non sông vọng lời nghìn thu.
Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du,
Tiếng thơ như tiếng mẹ ru những ngày…
Nguyễn Du là thi sĩ thiên tài của dân tộc ta. Truyện Kiều là tuyệt tác của nền thi ca cổ dân tộc sáng ngời ý thức nhân đạo, về phương diện nghệ thuật, áng thơ này là mẫu mực tuyệt vời về tiếng nói, về tả cảnh, tả người, tả tình, tự sự v.v… đem lại cho nhân dân ta nhiều thú vị văn học.
Đoạn thơ giới thiệu chị em Thúy Kiều là một trong những đoạn thơ hay nhất, đẹp nhất trong Truyện Kiều. Thúy Kiều là nhân vật trung tâm của truyện thơ, một thiếu nữ tài, sắc vẹn toàn đã được thi hào khắc họa một cách thần tình, mĩ lệ.
Đoạn thơ gồm 24 câu: 4 câu đầu giới thiệu chung hai chị em Kiều là hai ả tố nữ của ông bà Vương Viên ngoại, 4 câu tiếp theo nói về sắc đẹp Thúy Vân, 12 câu tiếp theo nói về tài sắc Thúy Kiều, 4 câu cuối đoạn truyền tụng tiết hạnh của hai chị em Kiều.
Hai chị em Kiều mang vẻ đẹp thanh tao, trinh trắng như “mai”, như tuyết”, mỗi người một vẻ đẹp riêng, toàn thiện, toàn mỹ:
Mai cốt cách, tuyết ý thức,
Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười.
Sắc đẹp của Thúy Vân là sắc đẹp của một thiếu nữ “đoan trang”, “trang trọng khác vời”- rất quý phái: khuôn mặt “đầy đặn” tươi sáng như vầng trăng, mắt phượng mày ngài, mồm cười tươi như hoa, giọng nói trong như ngọc.. Còn gì đẹp hơn về mái tóc, màu da của nàng? – “Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”. Nhà thơ đã sử dụng văn pháp ước lệ tượng trưng để mô tả sắc đẹp Thúy Vân, tạo nên những hình ảnh ẩn dụ đầy gợi cảm. Tả Thúy Vân trước, tả Thúy Kiều sau là một dụng ý nghệ thuật của Nguyễn Du để khẳng định Kiều là một mĩ nhân tuyệt thế:
Kiều càng sắc sảo mặn nhưng,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Dung nhan Thúy Kiều đẹp lắm “nghiêng nước nghiêng thành”. Mắt đẹp trong như sắc nước mùa thu, lông mày thanh nhã xinh xẻo như dáng núi mùa xuân; một vẻ đẹp thắm thiết, xanh tươi mơn mởn làm cho “Hoa ghen tuông thua thắm, liễu hờn kém xanh”. Ngòi bút tả người của thi hào biến hóa, nhiều chủng loại: liên kết thần tình các giải pháp nghệ thuật ẩn dụ, nhân hóa, thậm xứng với sự vận dụng tinh tế thi liệu cổ (nghiêng nước nghiêng thành) tạo nên những vần thơ đẹp gợi cảm. Hình bóng mĩ nhân được phác họa đôi ba nét chấm phá ước lệ nhưng hết sức thần tình, để lại cho người đọc bao xúc cảm, trân trọng:
Làn thu thủy, nét xuân sơn.
Hoa ghen tuông thua thắm, liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành.
Hóa công như đã ưu đãi dành cho Kiều tất cả “Sắc đành đòi một, tài đành họa hai”. Thông minh bẩm sinh “tính trời”, tài hoa lỗi lạc xuất chúng: thơ tài, tài họa giỏi, đàn hay; môn nghệ thuật nào nàng cũng tuyệt giỏi, cũng thành “nghề”, “ăn đứt” người đời:
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm.
Cung thương lầu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Nguyễn Du đã ko tiếc lời truyền tụng Thúy Kiều bằng một số từ ngữ biểu thị trị giá tuyệt đối: vốn sẵn tính trời, pha nghề, đủ mùi… lầu bậc… nghề riêng ăn đứt…
Khi tả tài sắc Thúy Kiều, thi hào ko chỉ nói lên cái tuyệt vời của ngày nay nhưng còn hàm ý dự đoán về tương lai của nàng, sắc đẹp kiều diễm “hoa ghen tuông… liễu hờn…” với bản đàn “Bạc phận” nhưng nàng sáng tác ra “lại càng não nhân” như gợi ra trong tâm hồn chúng ta một ám ảnh “định mệnh” nhưng thi sĩ đã khẳng định: “Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen tuông”,… “Chữ tài liền với chữ tai một vần”,… Gần hai thế kỷ nay, bức chân dung mĩ nhân này qua đoạn thơ Chị em Thúy Kiều đã để lại trong trái tim hàng triệu con người Việt Nam một sự cảm mến nồng nhiệt, một sự phấp phỏng lo lắng đối với người con gái đầu lòng của Vương ông. Đó là tài năng thực thụ của Nguyễn Du về nghệ thuật tả người.
Tiết hạnh là cái gốc của con người. Thúy Kiều ko chỉ có tài sắc nhưng còn có tiết hạnh. Nàng được lợi một nền giáo dục theo phạm vi của lễ giáo, của gia phong. Tuy sống trong cảnh “phong túc rất mực quần hồng”, đã tới “tuần cập kê” nhưng nàng là một thiếu nữ có gia giáo, tiết hạnh:
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc người nào.
Tóm lại, Thúy Kiều là một nhân vật tuyệt đẹp trong Đoạn trường tân thanh. Thi hào Nguyễn Du với cảm hứng nhân đạo và tài nghệ thơ ca trác việt mô tả Thúy Kiều bằng những vần thơ lục bát đẹp nhất. Ông đã dành cho nhân vật bao tình cảm yêu quý, trân trọng thâm thúy. Sự liên kết tài tình văn pháp ước lệ tượng trưng, sử dụng thông minh các giải pháp tu từ, nhất là ẩn dụ so sánh, một tiếng nói thơ tinh luyện, súc tích, hình tượng và gợi cảm để vẽ nên bức chân dung mỹ nhân bằng thơ sáng giá nhất trong nền văn học cổ nước nhà. Thúy Kiều mang một “lí lịch” ngoại tộc nhưng dưới ngòi bút thiên tài của thi hào Nguyễn Du, nàng xuất hiện với bao phẩm chất tốt đẹp, đặm đà bản sắc dân tộc. Vẻ đẹp nhân văn toát lên từ hình ảnh Thúy Kiều là vẻ đẹp văn học của đoạn thơ này.
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 3
Vẻ đẹp của Kiều là sự liên kết của cả sắc – tài – tình. Nhưng xét cho cùng thì tài hoa của Kiều cũng ko vượt ra ngoài phạm vi quan niệm về tài năng của văn nhân, tài tử thời phong kiến.
Chân dung Thúy Kiều: Sau những câu thơ giới thiệu chung về hai chị em và vẻ đẹp riêng của Thúy Vân thì Nguyễn Du đã để cho Thúy Kiều xuất hiện:
Kiều càng sắc sảo mặn nhưng,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen tuông thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành.
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Cũng giống như lúc tả Thúy Vân, thi sĩ vẫn dùng văn pháp so sánh, ẩn dụ và ước lệ. Tác giả vẫn sử dụng cách gợi tả và những chuẩn mực tự nhiên để làm nhân vật so sánh. Nét vẽ của thi nhân đã tập trung gợi tả vẻ đẹp của đôi mắt, bởi đôi mắt là sự trình bày phần tinh nhanh của tâm hồn và trí tuệ. Cái sắc sảo của trí tuệ, cái mặn nhưng của tâm hồn đều liên quan tới đôi mắt. Hình ảnh ước lệ làn thu thủy (làn nước mùa thu) gợi lên thật sống động vẻ đẹp của đôi mắt trong sáng, long lanh, linh hoạt; còn hình ảnh ước lệ nét xuân sơn (nét núi mùa xuân) lại gợi lên đôi lông mày thanh nhã trên gương mặt trẻ trung.
Vẻ đẹp của Kiều là phi thường, lộng lẫy, ko tạo nên sự hài hòa, êm đềm giữa con người với tự nhiên nhưng tới mức làm tự nhiên, tạo hóa phải đố kị, ghen tuông ghét: hoa ghen tuông, liễu hờn. Hai động từ ghen tuông và hờn có dụng ý đối nghịch với nhan sắc của Thúy Kiều. Mức độ so sánh mạnh, gay gắt hơn so với hai từ thua và nhường. Điều đó chứng tỏ nhan sắc của Kiều đã vượt ra ngoài phạm vi ngoài tưởng tượng, ngoài quy luật của tự nhiên, làm cho tạo hóa phải ghét ghen.
Vẻ đẹp của Thúy Kiều còn có sức thu hút mạnh mẽ, làm nghiêng nước nghiêng thành, vẻ đẹp của Kiều ko có thang bậc nào cao hơn để giám định, cho nên xếp hàng đầu, xếp thứ nhất. Câu thơ sắc đành đòi một tài đành họa hai đã khẳng định tuyệt đối sắc đẹp của Kiều tới mức duy nhất vô nhị, ko người nào có thể sánh nổi.
Nhưng ko chỉ có nhan sắc nhưng Thúy Kiều còn là một cô gái thông minh và rất mực tài hoa:
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương lầu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc phận lại càng não nhân.
Trí tuệ, tài năng của Thúy Kiều cũng được Nguyễn Du đẩy lên tới cực đoan, tuyệt đỉnh: vừa do trời phú, thiên bẩm vừa nhiều chủng loại, cái gì cũng giỏi, cũng hơn người. Không cần học hành gieo neo, lớn lên Kiều đã trở thành một mĩ nhân tuyệt sắc, một tài nữ hiếm thấy. Các từ ngữ tuyệt đối, cực đoan được sử dụng kế tiếp: vốn sẵn, pha nghề, đủ mùi, dầu, ăn đứt,…
Tài của Kiều đạt tới mức lí tưởng theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến, gồm đủ cả cầm (đàn), kì (cờ), thi (làm thơ), họa (vẽ tranh). Đặc trưng, tài đàn của nàng đã là sở trường, năng khiếu (nghề riêng), vượt lên trên mọi người (ăn đứt). Cực tả cái tài của Kiều cũng là để truyền tụng cái tâm đặc thù của nàng. Cung đàn Bạc phận nhưng Kiều sáng tác chính là sự ghi tiếng lòng của một trái tim đa sầu, đa cảm.
Vẻ đẹp của Kiều là sự liên kết của cả sắc – tài – tình. Nhưng xét cho cùng thì tài hoa của Kiều cũng ko vượt ra ngoài phạm vi quan niệm về tài năng của văn nhân, tài tử thời phong kiến.
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 4
Hình ảnh người phụ nữ từ lâu đã đi vào thi ca nhạc họa nuôi một nguồn cảm hứng dồi dào, vô tận. Mặc dù trong xã hội phong kiến “trọng nam khinh nữ”, người phụ nữ ít có dịp xuất hiện trong các tác phẩm văn học nhưng tới thế kỉ XVI trở đi, người phụ nữ đã bước chân vào nền văn học trung đại Việt Nam một cách rất tự nhiên, rất chân thực. Chúng ta có thể kể tới một số tác phẩm như: “Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ, “Truyền kì tân phả” của Đoàn Thị Điểm, “Chinh phụ ngâm khúc” của Đặng Trần Côn… Tất cả các nhà văn, thi sĩ đều tập trung làm nổi trội lên phẩm chất tốt đẹp, số phận thảm kịch, cuộc đời xấu số của người phụ nữ nhưng lại ít quan tâm tới việc khắc họa vẻ đẹp nhan sắc, tài năng lạ mắt của nhân vật nữ giới. Tuy nhiên, tới với những trang thơ của Nguyễn Du qua tác phẩm “Truyện Kiều”, mặc dù cũng khai thác đề tài xấu số của người phụ nữ đương thời nhưng Nguyễn Du vẫn đặc thù chú trọng mô tả khắc họa vẻ đẹp chân dung, nhan sắc, tài năng con người nhân vật. Và chính văn pháp tả người đấy đã góp phần ko nhỏ tạo nên sự thành công của tác phẩm. Điều này được trình bày qua hình tượng nhân vật Thúy kiều trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”.
Trước hết, bốn câu thơ trước tiên, thi sĩ giới thiệu nói chung về vị trí, xuất thân và vẻ đẹp của Thúy Kiều:
Đầu lòng hai ả tố nữ,
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết ý thức,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Đó là Thúy Kiều sinh ra trong một gia đình họ Vương, nàng là chị cả trong gia đình. Để giới thiệu về vẻ đẹp của nàng, thi sĩ đã sử dụng văn pháp ước lệ và ẩn dụ rất giàu sức gợi: cốt cách thì duyên dáng, yêu kiều, thanh tao như cây mai; phong thái ý thức thì trong trắng, tinh khôi như tuyết. Đó là vẻ đẹp hoàn mỹ, toàn diện từ trong ra ngoài, từ dáng vẻ tới tâm hồn “mười phân vẹn mười”. Như vậy, chỉ bằng bốn câu thơ đầu ngắn gọn, tác giả đã nói chung được những thông tin cần thiết của nhân vật, đồng thời làm nổi trội lên vẻ đẹp của Thúy Kiều. Từ đó, mở ra xúc cảm cho toàn bài, người đọc thấy được cảm hứng ngợi ca con người trong đoạn thơ.
Sau lúc dựng lên chân dung và vẻ đẹp nhân vật Thúy Vân, thi sĩ tập trung bút lực vào mô tả vẻ đẹp của Kiều trong sự đối sánh với vẻ đẹp của Vân:
Kiều càng sắc sảo mặn nhưng
So bề tài sắc lại là phần hơn
Vẻ đẹp của Kiều khác và hơn hẳn Vân cả về tài lẫn sắc. Đó là sự “sắc sảo” về trí tuệ; “mặn nhưng” về tầm hồn.
Trước hết là vẻ đẹp nhan sắc – ngoại hình của Kiều. Vẫn tiếp tục sử dụng thủ pháp ước lệ tượng trưng lấy vẻ đẹp của tự nhiên làm thước đo cho vẻ đẹp của con người qua một loạt các hình ảnh: thu thủy, xuân sơn, hoa, liễu, Nguyễn Du đã làm hiện vẻ đẹp của một trang mĩ nhân tuyệt mĩ. Nhưng lúc mô tả Kiều, tác giả ko mô tả cụ thể cụ thể như ở Vân nhưng trái lại, tác giả tập trung vào một điểm nhìn là đôi mắt “Làn thu thủy nét xuân sơn”: Đôi mắt sáng trong và sâu thẳm như làn nước mùa thu; đôi lông mày thanh thoát như nét núi mùa xuân. Đây chính là lối vẽ “điểm nhãn” cho nhân vật. Bởi đôi mắt chính là cửa sổ tâm hồn con người. Và qua đôi mắt đó của Kiều, ta thấy được tâm hồn trong sáng, sâu thẳm và cuốn hút lạ thường của nhân vật. Vẻ đẹp nhan sắc của Kiều là vẻ đẹp vượt ra khỏi chuẩn mực của tự nhiên và phạm vi của người phụ nữ phong kiến nên: “Hoa ghen tuông – liễu hờn” và thậm chí là nghiêng ngả cả thành quách, tổ quốc:
Hoa ghen tuông thua thắm liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Nghệ thuật nhân hóa (hoa ghen tuông – liễu hờn) liên kết với nghệ thuật nói quá (thành ngữ: Nghiêng nước nghiêng thành) vừa có tác dụng gợi tả vẻ đẹp của Kiều ; lại vừa có tác dụng dự đoán về số phận, cuộc đời của nàng. Bởi vẻ đẹp đó gợi lên tranh chấp, ko hài hòa (khác với Vân: thua – nhường: hài hòa, bình yên) nên vững chắc cuộc đời nàng sẽ truân chuyên, trắc trở: “Thanh lâu hai lượt, thanh y hai lần”.
Tiếp tới là vẻ đẹp tài năng của Kiều. Nếu như lúc tả Vân, thi sĩ chỉ chú trọng vào khắc họa vẻ đẹp nhan sắc nhưng ko chú trọng tới mô tả tài năng và tâm hồn thì lúc tả Kiều, thi sĩ chỉ tả sắc một phần, còn lại dành phần nhiều vào tài năng:
Sắc đành đòi một tài đành họa hai
Chỉ một câu thơ nhưng thi sĩ đã nêu được cả sắc lẫn tài. Nếu như về sắc thì Kiều là số một thì về tài ko người nào dám đứng hàng thứ hai trước nàng. Tài năng của Kiều có thể nói là có một chứ ko có hai trên đời. Vì được trời phú cho tính thông minh nên ở lĩnh vực nghệ thuật nào Kiều cũng toàn tài: cầm – kì – thi – họa. Tất cả đều đạt tới mức lí tưởng hóa theo quan niệm thẩm mĩ của lễ giáo phong kiến: “Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm”. Đặc đặc tài năng của Kiều được nhấn mạnh ở tài đàn: “Cung thương lầu bậc ngũ âm/ Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương”: nàng thuộc lòng các cung bậc và đánh đàn Hồ cầm (đàn cổ) thuần thục. Hơn thế, nàng còn giỏi sáng tác nhạc nữa: “Khúc nhà tay lựa nên chương/Một thiên bạc phận lại càng não nhân”. Mỗi nàng lần đánh đàn, nàng lại cất lên bài hát “Bạc phận” làm cho người nghe phải thống khổ, sầu não. Bài hát chính là tâm hồn, là bản đàn theo suốt cuộc đời Kiều, bộc lộ một trái tim đa sầu đa cảm và cuộc đời trái ngang, xấu số.
Như vậy, qua việc phân tích ở trên, người đọc thấy được chân dung của nhân vật Thúy Kiều là bức chân dung mang tính cách và số phận. Vẻ đẹp của Kiều là vẻ đẹp khác người nên làm cho tự nhiên phải ghen tuông tị “Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen tuông”; tài năng của Kiều vượt trội hơn người nên vững chắc theo một quy luật thông thường của định mệnh “Chữ tài đi với chữ tai một vần” hay “Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau” nên cuộc đời Kiều là cuộc đời của một kiếp hồng nhan bạc phận, trái ngang và nghiệt ngã.
Tới đây chúng ta thấy được tài năng lạ mắt của Nguyễn Du trong việc khắc họa chân dung nhân vật. Từ vẻ đẹp chân dung, thi sĩ trình bày những dự cảm về tính cách, cuộc đời, số phận của nhân vật. Và mặc dù, ở đầu đoạn trích, tác giả giới thiệu Thúy kiều là chị, em là Thúy Vân nhưng sau đó, thi sĩ lại mô tả chân dung nhân vật Vân trước, Kiều sau. Đó là một dụng ý nghệ thuật của thi sĩ trong việc tạo ra thủ pháp “đòn bẩy”. Điều đó có tác dụng nhấn mạnh và làm nổi trội được vẻ đẹp lạ mắt, vượt trội về cả sắc lẫn tài và tình của nhân vật Thúy Kiều. Vì thế, tuy cùng sử dụng nghệ thuật ước lệ tượng trưng lúc mô tả hai nhân vật nhưng chúng ta thấy được mức độ đậm nhạt không giống nhau ở mỗi người. Nhà thơ chỉ dùng bốn câu để tả Vân, còn lại dành tận mười hai câu để tả Kiều; tác giả lúc tả Vân chỉ tập trung tả nhan sắc nhưng lúc tả Kiều thì “sắc đành đòi một, tài đành họa hai”. Mặc dù vậy nhưng ở nhân vật nào cũng hiện lên rất sống động, cụ thể, chân thực, mang vẻ đẹp, tính cách, số phận không giống nhau.
Khép lại đoạn thơ, Nguyễn Du dùng những lời lẽ đẹp để gợi ca cuộc sống của nàng:
Phong lưu rất mực quần hồng
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê
Êm đềm trướng rủ màn che
Tường đông ong bướm đi về mặc người nào.
Thúy Kiều sống trong một gia đình phong túc, rất gia giáo và nàng đang tới cái tuổi búi tóc cài trâm, được phép thành gia, lập thất “tới tuần cập kê”. Thành ngữ “Trướng rủ màn che” gợi tả một lối sống kín đáo, rất mực thước của con nhà gia giáo tử tế . Vì thế, đối với những người đàn ông “ong bướm” (chỉ những người đàn ông ve vãn phụ nữ ko có mục tiêu tốt đẹp) thì Thúy Kiều ko bao giờ để tâm tới. Hai cấu kết trong sáng, thắm thiết như chở che, bao bọc cho nàng. Nàng hiện lên như một bông hoa vẫn còn phong nhụy trong cảnh “êm đềm”, chưa một lần tỏa hương vì người nào đó.
Qua chân dung vẻ đẹp nhan sắc, tài năng của Thúy Kiều, chúng ta thấy được Nguyễn Du thực sự rất trân trọng, đề cao những trị giá vẻ đẹp của người phụ nữ. Những dự cảm về kiếp người tài hoa nhưng bạc phận là sự xuất phát từ tấm lòng thông cảm, xót thương con người của thi sĩ. Đó là vẻ đẹp nhân văn sáng ngời trong ngòi bút tài hoa của Đại thi hào dân tộc – Nguyễn Du.
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 5
Về nghệ thuật mô tả của Nguyễn Du, Lã Nhâm Thìn nhận xét: “Tả người đẹp nhưng độc giả cảm thấy đẹp thật, đẹp tuyệt. Đó là thành công mĩ mãn”. Điều đó quả vô cùng chuẩn xác. Không chỉ đối với mô tả tự nhiên, nhưng nghệ thuật tả người của Nguyễn Du cũng vô cùng tài hoa, lạ mắt. Dưới đôi bàn tay tài hoa, tấm lòng trân trọng, nâng niu người phụ nữ Nguyễn Du đã phác họa lên chân dung tuyệt đẹp, vượt ra ngoài mọi chuẩn mực của nàng Thúy Kiều.
Trong văn học trung đại, mô tả chân dung con người thường ít xuất hiện. Ví như Vũ Nương, chỉ được Nguyễn Dữ phác họa bằng một câu văn ngắn ngủi: “Tính đã thùy mị nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp”. Còn riêng đối với Nguyễn Du ông mô tả cụ thể, kĩ lưỡng.
Thúy Kiều là chị cả, con gái của Vương viên ngoại. Kiều và Vân mang vẻ đẹp trọn vẹn, tuyệt mĩ, những mỗi nàng lại mang những nét đẹp riêng, ko thể hòa lẫn. Để làm nổi trội vẻ đẹp của Thúy Kiều, Nguyễn Du đã vận dụng thủ pháp đòn bẩy, mô tả Thúy Vân trước. Và thủ pháp này đã tỏ ra vô cùng đắc dụng, sau bốn câu thơ mô tả chân dung Vân ông tập trung mô tả vẻ đẹp của Kiều:
Kiều càng sắc sảo mặn nhưng,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Trong tác phẩm Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân, Thúy Kiều được mô tả qua nhận xét của Kim Trọng: “Thúy Kiều mày nhỏ nhưng dài, mắt trong nhưng sáng, mạo như trăng thu, sắc tựa hoa đào”, chỉ mô tả được vẻ vẻ ngoài, nhưng ko tả được thần thái, phẩm chất bên trong của nhân vật. Còn trong câu thơ của Nguyễn Du mô tả được cả thần thái nhân vật, Thúy Kiều mang vẻ mặn nhưng sắc sảo ở cả tài và sắc. Cái “mặn nhưng” ở Thúy Kiều khiến người ta nhìn thấy là say đắm, giống như uống một thứ rượu lâu năm, dù nhẹ, nhưng ấn tượng lại thâm thúy, lâu dài. Đặc trưng từ “càng” liên kết với nghệ thuật so sánh nhấn mạnh, khẳng định vẻ đẹp nổi trội của Thúy Kiều. Dù chỉ dùng hai câu giới thiệu nhưng cũng đã cho ta tưởng tượng ban sơ về một tuyệt sắc mĩ nhân, mang vẻ đẹp hiếm có xưa nay.
Nguyễn Du ko đi mô tả cụ thể như lúc tái tạo chân dung Thúy Vân, bức tranh vẽ chân dung Thúy Kiều chủ yếu thông qua văn pháp gợi tả cùng hình ảnh ẩn dụ qua đôi mắt:
Làn thu thu thủy, nét xuân sơn
Đôi mắt của Kiều trong veo, sáng long lanh như làn nước mùa thu, trình bày một con người thông minh nhanh nhạy. Đôi mắt đấy sâu thẳm, đầy sống động, linh hoạt, cho thấy một tâm hồn đa sầu, đa cảm. Đôi mắt đấy như biết nói, biết thì thầm, đó là chiều sâu nội tâm của nàng. Hình ảnh ước lệ, ẩn dụ “nét xuân sơn” gợi lên dáng vẻ đôi lông mày thanh mảnh, sắc nét như dáng núi mùa xuân. Đôi lông mày đấy càng tôn lên vẻ đẹp đôi mắt Thúy Kiều, làm cho cả gương mặt bừng sáng, trẻ trung, tươi tỉnh. Vẻ đẹp của Kiều là vẻ đẹp vượt ngưỡng, vượt qua khỏi chuẩn mực tự nhiên nhưng văn học Trung đại vốn lấy để làm quy chuẩn. Bởi vậy nhưng:
Nghệ thuật nhân hóa qua hai từ “hờn, ghen tuông” đã cho người đọc thấy tự nhiên sinh sự đố kị, ghen tuông ghét trước vẻ đẹp của Thúy Kiều. Đây là điềm báo chẳng lành cho số phận nàng sau này. Đặc trưng trong hai cấu kết lúc nói về nhan sắc Thúy Kiều, Nguyễn Du đã dành những lợi truyền tụng về vẻ đẹp hoàn thiện, hoàn mĩ: Một hai nghiêng nước nghiêng thành/ Sắc đành đòi một tài đành họa hai. Thành ngữ “nghiêng nước nghiêng thành” đã nhấn mạnh vẻ đẹp toàn mĩ của nàng, vẻ đẹp đấy ko có bút nào có thể lột tả hết, một vẻ đẹp mặn nhưng, nồng nàn, làm say đắm lòng người. Nhưng sau câu thơ đó là lời dự đoán đầy lo sợ về những bất trắc, sóng gió nhưng đang đợi chờ Kiều ở phía trước.
Để làm nổi trội chân dung Thúy Kiều, Nguyễn Du đã vận dụng tài tình văn pháp ước lệ tượng trưng làm nổi trội vẻ đẹp toàn mĩ, vượt qua khỏi quy chuẩn tự nhiên. Đồng thời là giải pháp đòn bẩy, mô tả Vân trước sau đó mô tả Kiều cũng góp phần ko nhỏ làm nổi trội nhan sắc Thúy Kiều.
Với những hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng tinh tế chuẩn xác Nguyễn Du ko chỉ dựng lên bức tranh chân dung của nàng Kiều nhưng còn là bức tranh ý thức của nàng. Một người con gái nhan sắc tuyệt đẹp, tâm hồn thâm thúy, nhạy cảm. Bức tranh đấy còn mang tính chất dự đoán về cuộc đời nàng, vẻ đẹp vượt chuẩn mực tự nhiên, khiến hoa ghen tuông, liễu hờn dự đoán tương lai sóng gió, vất vả của Kiều sau này.
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 6
Đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” được trích trong Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du. Đây là một đoạn trích nhưng tác giả đã đặc tả thực dung của hai chị em Thúy Kiều, nổi trội nhất chính là chân dung nàng Kiều. Vẻ đẹp của nàng là một vẻ đẹp tuyệt vời, tuyệt mĩ, trọn vẹn cả sắc – tài – tình. Nhưng xét cho cùng tài hoa của Kiều cũng ko sao vượt qua khỏi phạm vi của quan niệm phong kiến thời xưa “Hồng nhan bạc phận”.
Sau những câu thơ giới thiệu chung về hai chị em cùng bức chân dung vẻ đẹp riêng của Thúy Vân, Nguyễn Du đã lấy vẻ đẹp của Thúy Vân để làm nền, tô đậm cho vẻ đẹp của Thúy Kiều:
“Kiều càng sắc sảo mặn nhưng…
Sắc đành đòi một, tài đành họa hai”
Tương tự như cách mô tả chân dung nàng Vân, tác giả vẫn dùng văn pháp so sánh, ẩn dụ và ước lệ. Sử dụng cách gợi tả và đưa ra những chuẩn mực của tự nhiên để làm nhân vật so sánh với vẻ đẹp của Kiều. Có vẻ như đối với Kiều, tác giả đã tập trung vào gợi tả vẻ đẹp của đôi mắt, bởi đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, là bộc lộ của sự tinh nhanh, trí tuệ. Cả cái sắc sảo của trí tuệ và mặn nhưng của tâm hồn đều liên quan tới đôi mắt. Hình ảnh ước lệ “làn thu thủy” đã gợi lên một cách đầy sống động về một vài mắt long lanh, trong sáng là linh hoạt. Còn “nét xuân sơn” lại mô tả đôi lông mày thanh nhã trên gương mặt trẻ trung. Quả là vẻ đẹp của Kiều phi thường và lộng lẫy, tới mức làm cho tự nhiên tạo hóa phải đố kị, ghen tuông ghét. Điều đó chứng tỏ nhan sắc của Kiều đã vượt ra ngoài phạm vi của quy luật tự nhiên, ngoài trí tưởng tượng. Vẻ đẹp đấy có sức thu hút mạnh mẽ làm cho “nghiêng nước nghiêng thành”, chẳng có bậc thang nào có thể giám định. “Sắc đành đòi một, tài đành họa hai” đã khẳng định tuyệt đối sắc đẹp của Kiều là duy nhất vô nhị. Nhưng ko chỉ có nhan sắc, Thúy Kiều còn là một cô gái thông minh trí tuệ, rất mực tài hoa:
“Thông minh vốn sẵn tính trời…
Một thiên Bạc phận lại càng não nhân”
Tác giả đưa tài năng và trí tuệ của Kiều lên tới tuyệt đỉnh, do trời ban phú, cái gì cũng tài giỏi hơn người. Các từ ngữ tuyệt đối được sử dụng như: vốn sẵn, pha nghề, đủ mùi, lầu, ăn đứt,…Theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến nàng đầy đủ các tài cầm – kì – thi – họa. Tác giả cực tả cái tài của nàng cũng là để truyền tụng cái tâm đặc thù của nàng, cung đàn “Bạc phận” nhưng Kiều sáng tác chính là tiếng lòng của một trái tim đa sầu đa cảm.
Như vậy, qua đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” ta đã được thấy bức chân dung không tiền khoáng hậu về nàng Kiều của Nguyễn Du. Vẻ đẹp cả tài và sắc của Kiều đã đạt tới độ tuyệt mĩ nhưng chính tài sắc đấy đã dự cảm về một tương lai đầy sóng gió và thống khổ của cuộc đời Kiều. Tuy mô tả chân dung, nhan sắc và tài hoa nhưng lại hé mở về tâm hồn và dự cảm số phận là tài năng hiếm có của Nguyễn Du.
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 7
Đoạn thơ trích trong phần mở đầu của “Truyện Kiều” có thể nói đây là bức chân dung xinh xẻo đẹp tươi của hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân.
Bốn câu mở đầu là lời giới thiệu chung của hai nhân vật có nhan sắc lộng lẫy này, hai cô con gái đầu lòng của nhà Viên họ ngoại Vương. Hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng liên kết với phép ẩn dụ là những giải pháp tu từ trong thơ văn cổ cho a thấy sắc đẹp hai chị em Thúy Kiều thật là thanh tao, trong trắng như mai như tuyết của tự nhiên. Những người con gái vừa mới lớn dậy này đã được Nguyễn Du giới thiệu thật súc tích nhưng đầy trân trọng mến thương:
” Mai cốt cách, tuyết ý thức,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”.
Họ đẹp từ hình dáng bên ngoài cho tới tâm hồn bên trong.
Sau lời giới thiệu chung là bức chân dung của nàng Vân. Vẫn văn pháp ước lệ liên kết với một hệ thống từ ngữ lựa chọn, bốn câu thơ tiếp theo như vẽ ra trước mắt ta hình ảnh người thiếu nữ trong sáng, thơ ngây, rất đỗi đoan trang, phúc hậu dễ hòa lẫn với xung quanh. Đây là cái đẹp toàn bích của người con gái hiền dịu, trong sáng, vô tư, ko gợn một nét nhỏ bụi trần từ “khuôn trăng”, “nét ngài’ cho tới nụ cười, giọng nói. Nhưng nhà họa sĩ hình như ko phải dụng công nhiều trong mô tả nhân vật này. Bút lực của ông còn dành cho nhân vật Thúy Kiều. Nhà thơ tả Thúy Vân, tưởng như sắc đẹp của Thúy Vân ko người nào hơn được nữa để rồi sau đó Thúy Kiều xuất hiện thì Thúy Vân chỉ là cái nền tôn thêm vẻ đẹp của Thúy Kiều. Chỉ hai câu:
” Kiều càng sắc sảo mặn nhưng
So bề tài sắc lại là phần hơn.“
Như một phép đòn bẩy, thi sĩ đã nâng nhân vật chính lên một bậc cao hẳn cả tài lẫn sắc trước mắt người đọc. Tới đây, tác giả ko ngừng lại ở hình thức bên ngoài nhưng đi sâu vào tài năng, tính cách bên trong, vào sự “sắc sảo mặn nhưng”, “một hai nghiêng nước nghiêng thành” của Thúy Kiều.
Nếu ở nàng Vân, cái đẹp phúc hậu, đoan trang dễ đoạt được xung quanh: “Mây thua nước tóc, tuyết nhường làn da” thì ở nàng Kiều, cái đẹp “sắc sảo mặn nhưng” dễ gây tạo vật ghen tuông tuông, hờn dỗi: “Hoa ghen tuông thua thắm, liễu hờn kém xanh“.
Các cụ xưa đã nhận xét về sắc đẹp của hai chị em Thúy Kiều, một người là “sắc trung chi hiền”, một người là “sắc trung chi thánh”, kể ra cũng đã lí chí lắm vậy.
Thực ra vẻ đẹp bên ngoài là điều đáng chú ý, song đang quan tâm hơn vẫn là tài hoa và tính cách của nhân vật. Tác giả đã dùng nhiều câu kiến trúc theo lối tiểu đối để cho tài và sắc của Thúy Kiều được giới thiệu tới mức độ giới hạn của nó:
Mai cốt cách/ tuyết ý thức
Mây thua nước tóc/ tuyết nhường màu da
Làn thu thủy/nét xuân sơn
Hoa ghen tuông thua thắm/ liễu hờn kém xanh.
…
Sắc đành đòi một/ tài đành họa hai
Chưa hết, Nguyễn Du đã ko tiếc lời truyền tụng nàng bằng một loạt từ ngữ biểu thị trị giá tuyệt đối: “Thông minh vốn sẵn tính trời!” , “Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm“, “Cung thương làu bậc ngũ âm, Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương“. Không một chữ đưa đẩy, các chữ, các hình ảnh đối nghịch nhau và các từ ngữ biểu thị trị giá tuyệt đối, đã thực sự tạo nên nhịp thơ trang trọng, đĩnh đạc càng tôn thêm tài sắc của Thúy Kiều.
Hai vẻ đẹp không giống nhau nhưng văn pháp xây dựng lại giống nhau. Tác giả xây dựng hình tượng nhân vật thuần đường cong: làn nước mùa thu, ngọn núi mùa xuân, khuôn trăng, nét ngài, tóc mây, da tuyết … . Nói là chị em Thúy Kiều, nhưng đoạn thơ chỉ nhằm giới thiệu nàng Thúy Kiều với vẻ đẹp sắc sảo, tài hoa tới mức “hoa ghen tuông” “liễu hờn”, trong đó tài hoa mới thực là điều đáng trọng.
Tóm lại, đoạn thơ ngắn gọn, bố cục hoàn chỉnh, chặt chẽ, nghệ thuật tả người bậc thầy, bới văn pháp điêu luyện đã chỉ đúng thần thái, cốt cách của nhân vật, từ ngoại hình đã bộc lộ nội tâm, lưu lại ấn tượng thâm thúy trong lòng người đọc, đồng thời dự đoán những gì sẽ tới với từng nhân vật: cuộc đời Thúy Vân chẳng biết tới “sóng gió” là gì, còn cuộc đời Thúy Kiều sẽ ko tránh khỏi “mệnh bạc”, kiếp “đoạn trường”.
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 8
Trong đoạn trích Chị em Thúy Kiều của Nguyễn Du, ta ko chỉ thấy một nàng Kiều có nhan sắc nghiêng nước nghiêng thành, mang vẻ đẹp tuyệt mĩ. Nhưng qua những câu thơ tài tình của tác giả ta còn thấy nàng là con người tài hoa, vẻ đẹp nội tâm phong phú, thâm thúy.
Nguyễn Du đã dùng những câu thơ tuyệt bút nói về vẻ đẹp của Thúy Kiều:
Kiều càng sắc sảo mặn nhưng
So bề tài sắc lại là phần hơn
Làn thu thủy, nét xuân sơn
Hoa ghen tuông thua thắm liễu hờn kém xanh.
Dung mạo của nàng ko được phác họa cụ thể, đầy đủ như Thúy Vân, nhưng chỉ qua đôi mắt tuyệt đẹp người đọc cũng đã có thể cảm thu được hết vẻ đẹp tuyệt thế mĩ nhân của nàng. Đó cũng chính là cái tài của Nguyễn Du. Tác giả tiếp tục sử dụng văn pháp ước lệ để mô tả về vẻ đẹp của Thúy Kiều: “Làn thu thủy, nét xuân sơn”, đôi mắt nàng mới đẹp làm sao, đó là một vài mắt sáng, trong trẻo như làn nước mùa thu. Đôi lông mày mảnh, dài như dáng núi mùa xuân. Đôi mắt đấy còn gợi nên một toàn cầu nội tâm vô cùng nhiều chủng loại, phong phú, đó là tâm hồn nhạy cảm, tinh tế. Nàng đẹp hơn cả tự nhiên, hơn cả tạo hóa, vẻ sắc sảo mặn nhưng đấy là “hoa ghen tuông thua thắm, liễu hờn kém xanh”. Những từ ghen tuông, hờn cho thấy thái độ tức tối, nổi nóng của tự nhiên. Từ đó cũng ngầm báo hiệu cuộc đời đầy sóng gió, truân chuyên của nàng sau này.
Kiều ko chỉ có nhan sắc tuyệt mĩ nhưng tài năng của nàng của vào bậc hiếm có xưa nay:
Thông minh vốn sẵn tính trời
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm
Tài năng của nàng đã đạt tới độ lí tưởng theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến “cầm, kì, thi, họa” đều đạt ở mức đỉnh cao. Trong những tài năng đó, xuất sắc nhất là tài đàn, nó đã trở thành sở trường đặc thù của nàng, ko người nào có thể sánh kịp “nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương”. Tài năng của nàng này ko được trình bày ngay trong đoạn trích, nhưng ở phần khác đã được Nguyễn Du khẳng định: “Cung cầm trong nguyệt, nước cờ dưới hoa”. Những khúc nhạc nhưng nàng sáng tác luôn mang một nỗi buồn khắc khoải, thê lương, gây nỗi thương cảm và xúc động lòng người. Hình như ngay từ những khúc nhạc của một cô gái chưa vướng bụi trần, luôn được bao bọc, chở che nhưng lại gợi về nỗi sầu thê lương của những người phụ nữ bạc phận. Những khúc nhạc đấy cũng như là dự đoán về chính cuộc đời của nàng. Ngẫm lại đời mình, trải qua nhiều gai góc, Kiều cũng tự nhận:
Thưa rằng bạc phận khúc này
Phổ vào đàn đấy những ngày con thơ
Cung cầm lựa những ngày xưa
Và gương bạc phận hiện giờ là đây
Nguyễn Du đã thật ưu ái lúc mô tả chân dung Thúy Kiều. Nàng hiện lên qua những câu thơ của ông ko chỉ đẹp tươi ở nhan sắc nhưng còn toàn diện ở trí tuệ, ý thức. Nàng là tiêu biểu cho số phận người phụ nữ trong xã hội xưa, có nhan sắc, có trí tuệ nhưng lại chịu cảnh vùi dập của cuộc đời, của xã hội phong kiến. Thật cảm thương cho số phận của nàng, bởi vậy trong suốt cả bài thơ, hơn một lần Nguyễn Du đã phải thốt lên: “Hồng nhan quen thói má hồng đánh ghen tuông”. Tố Hữu cũng xót thương cho đời nàng nhưng viết:
Chạnh lòng thương cô Kiều như đời dân tộc
Sắc tài sao nhưng lắm truân chuyên.
Bức tranh chân dung Thúy Kiều được dựng lên chủ yếu thông qua văn pháp ước lệ tượng trưng, lấy tự nhiên để mô tả vẻ đẹp con người. Nhưng vẻ đẹp của nàng còn vượt xa cả những chuẩn mực đó. Cho thấy vẻ đẹp tuyệt mĩ của tạo hóa. Sử dụng tiếng nói linh hoạt, giàu trị giá biểu cảm: ghen tuông, hờn, sắc sảo, mặn nhưng,… góp phần làm nổi trội vẻ đẹp “nghiêng nước nghiêng thành” của Thúy Kiều.
Đoạn trích đã trình bày ngòi bút tinh tế, tài hoa của Nguyễn Du, khẳng định tài năng nghệ thuật tả người số một của ông quả là “kì tài diệu bút”. Tả Kiều ko cốt tả hình dáng nhưng cốt để làm nổi trội vẻ đẹp và trí tuệ của nàng. Những câu thơ về Kiều còn mang tính chất dự đoán về số phận trái ngang, một cuộc đời đầy trắc trở. Qua đó cũng trình bày sự nâng niu trân trọng của Nguyễn Du trước vẻ đẹp của người phụ nữ.
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 9
Người Việt ta ko người nào là ko biết Truyện Kiều, sáng tác lớn lao của Đại thi hào Nguyễn Du, được dịch ra nhiều thứ tiếng không giống nhau trên toàn cầu. Có nhẽ, vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành của nàng Kiều trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều ” còn để lại trong lòng người đọc nhiều ấn tượng.
Tác giả đã khôn khéo đưa những hình ảnh tượng trưng thường được dùng trong thi ca cổ để mô tả vẻ đẹp của chị em nhà họ Vương, họ vừa đẹp người vừa đẹp nết:
“Mai cốt cách, tuyết ý thức
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
Cốt cách của thanh tao của mai, ý thức trong trắng của tuyết, vẻ đẹp mười phân vẹn mười. Tiếp sau đó là những lời thơ mô tả Thúy Vân. Đó là vẻ đẹp sang trọng, quý phái, được so sánh với các chuẩn mực tự nhiên trăng, hoa, mây, tuyết. Thúy Vân khiến tự nhiên phải thua phải nhường. Nhưng dường như đó chỉ là văn pháp vẽ mây nẩy trăng, bởi:
“Kiều càng sắc sảo mặn nhưng
So bề tài sắc lại là phần hơn”
Vẻ đẹp đấy hơn Thúy Vân cả về tài và tình. Nguyễn Du đã sử dụng nghệ thuật ước lệ tượng trưng, so sánh vẻ đẹp con người với tự nhiên “Làn thu thủy nét xuân sơn”, Thúy Kiều có đôi mắt trong như làn nước mùa thu và lông mày mềm mại như dáng núi mùa xuân. Nghệ thuật ẩn dụ vô cùng rực rỡ, đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, trình bày nội tâm thâm thúy. Văn pháp chấm phá ước lệ thật tài tình cho thấy cái nhìn tinh tế của tác giả.
“Hoa ghen tuông thua thắm liễu hờn kém xanh”
Vừa là cách nói quá, vừa nhân hóa đã lột tả được nét đẹp của nàng Kiều, nếu như nét đẹp của Thúy Vân được tự nhiên nhận thua, nhường nhịn thì vẻ đẹp Thúy Kiều lại khiến tự nhiên phải ghen tuông phải ghen tuông vì thua thắm, phải hờn vì kém. Đây cũng là bức chân dung số phận.
“Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một tài đành họa hai”
Nàng Kiều sở hữu vẻ đẹp tuyệt vời tuyệt bích nhất, thành ngữ “nghiêng nước nghiêng thành” đã giúp tác giả làm rõ vẻ đẹp của nàng Kiều, có nhẽ ngoài Kiều ko có tới người thứ hai. Tài năng trời phú lại cả cầm kỳ thi họa “đủ mùi ca ngâm”. Kiều là một cô gái thông minh có tài. Chi tiết nhỏ nhưng có thể cho ta thấy ý thức nhân đạo của tác giả, đề cao vẻ đẹp của người phụ nữ. Tài đánh đàn của Thúy Kiều điêu luyện tới mức tuyệt đỉnh. Các từ “làu”, “ăn đứt” được đại thi hào sử dụng đã nhấn mạnh tài năng đấy. Nhưng đó cũng chính là bản đàn bạc phận nhưng Kiều dành tặng cho chính mình, những bàn đàn như dự đoán số phận, cành đàn lại “càng não nhân”. Kiều vừa là một người mang vẻ đẹp tài sắc, cũng là người có tâm hồn đa sầu đa cảm, một người con gái nên được mến thương nhưng lại dự đoán một tương lai “tài hoa bạc phận”.
Bằng văn pháp tài hoa, “con mắt nhìn thấu sáu cõi và tấm lòng nghĩ suốt nghìn đời”, đại thi hào Nguyễn Du đã vẽ nên bức chân dung Thúy Kiều mang vẻ đẹp toàn bích, tài hoa vẹn toàn. Qua đó, ta thêm trân trọng tài năng và tấm lòng nhân đạo của tác giả.
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 10
Đoạn trích “Chị em Thuý Kiều” là đoạn nằm ngay trong phần đầu của tác phẩm “Truyện Kiều” thuộc phần I – Gặp mặt và đính ước. Hơn hết, Thuý Kiều vẫn là người con gái tuyệt vời cả về nhan sắc, tài năng. Những nét đẹp này vẫn rực rỡ, tỏa sáng dù có thế nào. Nàng vẫn giữ trọn một lòng tâm đức vẹn toàn. Về nhan sắc, Nguyễn Du đã mô tả nàng qua những nét vẽ:
“Kiều càng sắc sảo mặn nhưng,
So bề tài sắc lại là phần hơn”
Hai câu thơ càng như thêm khẳng định vẻ đẹp của Kiều. Ông vốn muốn lấy vẻ đẹp của Thuý Vân để làm nền cho vẻ đẹp của Thuý Kiều nổi trội hơn, rực rỡ hơn. Với thủ pháp nghệ thuật đòn bẩy như trên, liên kết với các từ ngữ mang ý nghĩa so sánh như là “càng, phần hơn” và các tính từ “sắc sảo, mặn nhưng”, tác giả đã khẳng định Kiều có vẻ đẹp rực rỡ về nhan sắc, thắm thiết về tâm hồn, tình cảm. Vẻ đẹp đấy là sự tụ hội của cả tài lẫn sắc “so bề tài sắc” điều nhưng Thuý Vân ko có. Sau lời thơ mô tả nói chung, tác giả lại đi vào mô tả cụ thể Kiều:
“Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen tuông thua thắm liễu hờn kém xanh.”
Khi tả Vân, tác giả lại đi vào mô tả từng cụ thể, đường nét, từ gương mặt tới nụ cười, màu da, nước tóc. Còn lúc tả Kiều, tác giả chỉ lựa chọn một cụ thể nhưng đấy lại là một cụ thể mang tính thần thái nhất, góp phần làm nên nhãn tự cho câu thơ, đó chính là đôi mắt nàng Kiều. Đôi mắt nàng trong sáng và thăm thẳm như mặt nước hồ thu ẩn dưới cặp lông mày thanh thản như dáng núi mùa xuân. Tác giả đã mượn hình ảnh ước lệ tượng trưng liên kết với các vế tiểu đối gợi nhiều hơn tả, tác giả đã khắc hoạ được vẻ đẹp sắc sảo, kiều diễm, lộng lẫy của một trang mĩ nhân tuyệt thế với tâm hồn đa sầu, đa cảm. Và hơn thế nữa, vẻ đẹp đấy làm cho hoa phải ghen tuông, liễu phải hờn. Trong tự nhiên, hoa vốn tượng trưng cho cái đẹp thắm tươi, rực rỡ, còn liễu lại là tượng trưng cho sự mềm mại, tha thiết. Vậy nhưng cả hai đều phải “ghen tuông, thua” nhường bước, lùi bước trước vẻ đẹp nổi trội, vượt ngưỡng của nàng Kiều với thái độ ghét ghen, đố kị.
Kiều ko chỉ có vẻ đẹp khiến hoa cũng phải ghen tuông, liễu cũng phải hờn nhưng còn có tài năng xuất chúng, cầm kì thi hoạ, với “đủ món nghề”:
“Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một chương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên bạc phận lại càng não nhân”.
Ở Kiều, tài năng vốn là thiên bẩm, trời phú cho nàng sự thông minh và nét tài hoa hơn người, nàng có thể làm thơ, vẽ tranh, ca hát và đánh đàn. Trong đó, tài đánh đàn là nổi trội hơn cả. Không chỉ thế, nàng còn có thể sáng tác nên những bản nhạc “Bạc phận”. Bằng nghệ thuật liên kê liên kết với những từ ngữ mô tả cụ thể, tác giả đã khắc hoạ tài năng của Kiều là tài năng xuất chúng, nó tụ hội đầy đủ những yếu tố theo quan niệm truyền thống của xã hội phong kiến xưa kia đó là “cầm-kì-thi-hoạ”. Viết về tài năng của Kiều, một lần nữa, thi sĩ lại cho chúng ta hiểu thêm về tâm hồn của Kiều, của người con gái đấy. Nguyễn Du đằng sau những từ ngữ mô tả vẻ đẹp của Thuý Kiều trong “Truyện Kiều” nói chung và “Chị em Thuý Kiều” nói riêng đã trình bày thái độ ngợi ca, trân trọng tài năng của người phụ nữ trong xã hội xưa, đây là nét mới mẻ và lạ mắt của Nguyễn Du so với đương thời.
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 11
Tới với văn học Việt Nam đặc thù ở thời kì đầu thế kỉ 19, độc giả ko thể ko nhắc tới tên tác phẩm “Truyện Kiều” – một tuyệt tác của đại thi hào Nguyễn Du. Với văn pháp mô tả ước lệ thân thuộc trong văn học trung đại, Nguyễn Du đã khắc họa bức chân dung của Thúy Kiều, hết lời truyền tụng vẻ đẹp và tài năng của nàng – một trang tuyệt thế mĩ nhân trong mười hai câu thơ lục bát ở đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”.
Sau lúc mô tả vẻ đẹp tuyệt vời của Thúy Vân, tác giả Nguyễn Du đã dựng lên bức chân dung xinh đẹp của Thúy Kiều. Nếu trong tác phẩm “Kim Vân Kiều truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân ở phương Bắc mô tả Thúy Kiều trước, Thúy Vân sau theo trật tự gia đình, thì đại thi hào của chúng ta sáng tác “Truyện Kiều” lại rất thông minh và có dụng ý lúc mô tả Thúy Vân trước, Thúy Kiều sau.
Tác giả giới thiệu nói chung bức chân dung Thúy Kiều:
“Kiều càng sắc sảo mặn nhưng
So bề tài sắc lại là phần hơn”
Với cách sử dụng thủ pháp đòn bẩy liên kết với những từ ngữ mang tính chất so sánh như “càng, so, hơn”, Nguyễn Du đã so sánh nhan sắc của Thúy Kiều với Thúy Vân. Hay nói cách khác, vẻ đẹp của Thúy Vân đã làm nền cho vẻ đẹp của cô chị nổi trội hơn, sắc nét hơn. Kiều hiện lên với vẻ đẹp “sắc sảo, mặn nhưng”. Đó là sự sắc sảo của trí tuệ, và sự mặn nhưng thắm thiết về tâm hồn. So với em, Kiều hơn hẳn về cả tài và sắc.
Vẻ đẹp của Thúy Kiều được Nguyễn Du mô tả cụ thể hơn trong những câu thơ lục bát:
“Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen tuông thua thắm liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành”
Nguyễn Du đã sử dụng văn pháp ước lệ tượng trưng, mượn những hình ảnh mĩ lệ của tự nhiên để gợi tả vẻ đẹp của con người, gợi ra đôi mắt Kiều long lanh, trong sáng như làn nước mùa thu ẩn dưới đôi lông mày đẹp, thanh thoát, như nét núi mùa xuân. Vẻ đẹp của Kiều làm cho hoa phải ghen tuông, liễu phải hờn vì “thua thắm, kém xanh”. Qua đó, Nguyễn Du đã dựng nên bức chân dung Thúy Kiều với vẻ đẹp ko chỉ sắc sảo nhưng còn kiêu sa, lộng lẫy của nàng. Vẻ đẹp đấy đúng là “sắc đành đòi một”, người đời kia, chỉ có Kiều là đẹp nhất. Không chỉ vậy, qua lời thơ Nguyễn Du đã ngầm dự đoán tương lai số phận cuộc đời xấu số của nàng Kiều sẽ gặp nhiều sóng gió, tai ương, bởi thói thường “trời xanh quen thói má hồng đánh ghen tuông”.
Nàng Kiều ko chỉ là một mĩ nhân, nhưng còn là một tài nhân với “sắc đành đòi một, tài đành họa hai”, tài năng của Kiều may ra trong người đời mới có người thứ hai sánh bằng:
“Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một chương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên bạc phận lại càng não nhân”.
Tính từ “thông minh” được Nguyễn Du đảo lên đầu câu đã nhấn mạnh tài năng của Kiều là do trời ban cho, và trí tuệ là nét nổi trội nhất trong tài hoa của nàng. Kiều có đủ tài làm thơ, vẽ tranh, ca hát, đánh đàn, sáng tác – tụ hội đầy đủ các tài hoa đạt tới mức lí tưởng theo quan niệm thẩm mĩ thời phong kiến. Trong lĩnh vực âm nhạc, Kiều thuộc trôi chảy tới mức “làu” bậc ngũ âm trong âm giai nhạc cổ. Nhưng nổi trội nhất là tài đàn của nàng vì đó là sở trường, là nghề riêng, ăn đứt cả người đời. Nhà thơ sử dụng giải pháp liệt kê đã giúp người đọc thấy rõ thái độ hết lời truyền tụng tôn vinh tài năng vượt trội của Kiều. Bản đàn “bạc phận” nhưng Kiều sáng tác đã trình bày một tâm hồn đa sầu đa cảm. Có chăng tài năng và tâm hồn của Kiều gửi vào bản đàn bạc phận đã ngầm dự đoán với chúng ta tương lai cuộc đời nàng cũng thống khổ, xấu số, bạc phận.?
Với văn pháp ước lệ, nghệ thuật mô tả tài hoa, tinh tế, Nguyễn Du đã khắc họa bức chân dung xinh đẹp và tài năng của Thúy Kiều, một bức họa hội tự cả sắc – tài – tình – mệnh. Qua đó, thi sĩ đã trình bày sự trân trọng, ngưỡng mộ vẻ đẹp tài hoa của nàng Kiều, đồng thời cũng xót xa dự đoán số phận cuộc đời đau thương của nàng. Dựa trên tình tiết có sẵn, thì đây là một sự thông minh rất lớn của Nguyễn Du góp phần làm nên thành công của đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” nói riêng, và tác phẩm “Truyện Kiều” nói chung.
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 12
Đoạn thơ trích trong phần mở đầu của Truyện Kiều có thể nói là bức chân dung xinh xẻo, đẹp tươi của hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân.
Bốn câu mở đầu là lời giới thiệu chung về hai nhân vật có nhan sắc lộng lẫy, hai cô con gái đầu lòng của nhà viên ngoại họ Vương. Hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng liên kết với phép ẩn dụ là những giải pháp tu từ trong thơ văn cổ cho ta thấy sắc đẹp hai chị em Thúy Kiều thật là thanh tao, trong trắng như mai như tuyết của tự nhiên. Những người con gái vừa mới lớn dậy này đã được Nguyễn Du giới thiệu thật súc tích nhưng đầy trân trọng, mến thương:
Mai cốt cách, tuyết ý thức,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Họ đẹp từ hình dáng bên ngoài cho tới tâm hồn bên trong.
Sau lời giới thiệu chung là bức chân dung của nàng Vân. Tác giả vẫn văn pháp ước lệ liên kết với một hệ thống từ ngữ lựa chọn, bốn câu thơ tiếp theo như vẽ ra trước mắt ta hình ảnh người thiếu nữ trong sáng, thơ ngây, rất đỗi đoan trang, phúc hậu dễ hòa lẫn với xung quanh.
Đây là cái đẹp toàn bích của một người hiền dịu, trong sáng, vô tư, ko gợn một nét nhỏ bụi trần từ “khuôn trăng’, “nét ngài” cho tới nụ cười, giọng nói. Nhưng nhà họa sĩ hình như ko phải dụng công nhiều trong mô tả nhân vật này. Bút lực của ông còn dành cho nhân vật Thúy Kiều. Nhà thơ tả Thúy Vân, tưởng như sắc đẹp của Thúy Vân ko người nào hơn được nữa để rồi sau đó Thúy Kiều xuất hiện thì Thúy Vân chỉ là cái nền làm tôn thêm vẻ đẹp của Kiều. Chỉ hai câu:
Kiều càng sắc sảo mặn nhưng,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Như là một phép đòn bẩy, thi sĩ đã nâng nhân vật chính lên một bậc cao hẳn cả tài lẫn sắc trước mắt người đọc. Tới đây, tác giả ko ngừng lại ở hình thức bên ngoài nhưng đi sâu vào tài năng, tính cách bên trong, vào sự “sắc sảo mặn nhưng”, “một hai nghiêng nước nghiêng thành” của Thúy Kiều.
Nếu ở nàng Vân, cái đẹp phúc hậu, đoan trang dễ đoạt được xung quanh:
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da
thì ở nàng Kiều, cái đẹp “sắc sảo mặn nhưng dễ gây tạo vật ghen tuông tuông, hờn dỗi:
“Hoa ghen tuông thua thắm, liễu hờn kém xanh”.
Các cụ ta xưa đã nhận xét về cái đẹp của hai chị em Kiều, một người là “sắc trung chi hiền”, một người là “sắc trung chi thánh kể cũng đã chí lí lắm vậy.
Thực ra vẻ đẹp bên ngoài là điều đáng chú ý, song đáng quan tâm hơn vẫn là tài hoa và tính cách của nhân vật. Tác giả đã dùng nhiêu câu kiến trúc theo lối tiểu đối để cho tài và sắc của Thúy Kiều được giới thiệu tới mức độ tới hạn của nó:
Mai cốt cách/ tuyết ý thức
Mây thua nước tóc/ tuyết nhường màu da
Làn thu thủy /nét xuân sơn
Hoa ghen tuông thua thắm/ liễu hờn kém xanh
Sắc đành đòi một/tài đành họa hai.
Chưa hết, Nguyễn Du đã ko tiếc lời truyền tụng nàng bằng một loạt từ ngữ biểu thị trị giá tuyệt đối: “ Thông minh vốn sẵn tính trời”“Pha nghề thi hoạ, đủ mùi ca ngâm”. “Cung thương lầu bậc ngũ âm, nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương”’. Không một chữ đưa đẩy, các chữ, các hình ảnh được đối nghịch với nhau và các từ ngữ biểu thị trị giá tuyệt đối, đã thực sự tạo nên nhịp thơ trang trọng, đĩnh đạc càng tôn thêm tài sắc của Thúy Kiều.
Hai vẻ đẹp không giống nhau nhưng văn pháp xây dựng lại giống nhau. Tác giả xây dựng hình tượng nhân vật thuần đường cong: làn nước mùa thu, ngọn núi mùa xuân, khuôn trăng, nét ngài, tóc mây, da tuyết. Nói là chị em Thúy Kiều, nhưng đoạn thơ chỉ nhằm giới thiệu nàng Kiều với vẻ đẹp sắc sảo, tài hoa nhưng sắc sảo tài hoa tới mức “hoa ghen tuông” “liễu hờn”, trong đó tài hoa mới thực là điều đáng trọng.
Tóm lại, đoạn thơ ngắn gọn, bố cục hoàn chỉnh, chặt chẽ, nghệ thuật tả người bậc thầy, với văn pháp điêu luyện đã chỉ đúng thần thái, cốt cách của nhân vật, từ ngoại hình đã bộc lộ nội tâm, lưu ấn tượng thâm thúy trong lòng người đọc, đồng thời dự đoán những gì sẽ tới với từng nhân vật: cuộc đời Thuý Vân sẽ chẳng biết tới “sóng gió” là gì, còn cuộc đời Thúy Kiều sẽ ko tránh khỏi “mệnh bạc”, kiếp “đoạn trường’.
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 13
Kiệt tác Truyện Kiều cho tới ngày nay vẫn còn là niềm say mê của biết bao người. Chính tài nghệ mô tả và tấm lòng thương người rộng lớn của đại thi hào Nguyễn Du là sợi dây truyền cảm, gắn kết con người qua nhiều thế hệ, là nguồn sức mạnh để Truyện Kiều còn mãi lưu truyền trong nhân gian. Tài năng nổi trội của Nguyễn Du được khẳng định trước hết là ở việc mô tả bức chân dung không tiền khoáng hậu và tài năng vượt trội của nhân vật Thúy Kiều.
Đoạn trích Chị em Thúy Kiều là một trong những đoạn trích tiêu biểu cho tài năng nghệ thuật mô tả bậc thầy của Nguyễn Du trong việc sử dụng những hình ảnh tượng trưng ước lệ thường thấy trong thơ ca cổ điển để từ đó khắc họa một cách thành công bức chân dung tố nữ vô cùng xinh đẹp của hai người con gái tài sắc nhà họ Vương đó là Thúy Vân và Thúy Kiều. Đặc trưng, ở nhân vật Thúy Kiều, ko những tác giả đã vẽ nên bức chân dung tuyệt sắc nhưng còn bộc lộ tài năng xuất sắc của nàng. Ẩn trong những hình ảnh tượng trưng ước lệ đấy là một tình mến thương con người rộng lớn rộng lớn, một thái độ trân trọng, ngợi ca của thi sĩ trước tài năng và sắc đẹp của con người.
Ở bốn câu thơ đầu, vẻ đẹp của Thúy Kiều được giới thiệu nói chung cùng với Thúy Vân:
Đầu lòng hai ả tố nữ
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân
Mai cốt cách, tuyết ý thức
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Thúy Kiều được mô tả là người có cốt cách thanh cao, đẹp tươi như dáng mai. Tâm hồn hai thiếu nữ trong trắng hơn băng tuyết, chưa hề bị vẩn đục bởi bụi trần. Thủ pháp ước lệ gợi cho người đọc hai tưởng tượng tuyệt đẹp cả về hình dáng lẫn tâm hồn. Vẻ đẹp đấy đạt tới chuẩn mực nhưng xã hội phong kiến xưa cần có. Một vẻ đẹp hài hòa và trọn vẹn “mười phân vẹn mười”, chẳng người nào bì kịp.
Chỉ bằng hai dòng thơ mở đầu, với hai hình ảnh tượng trưng ước lệ “mai cốt cách, tuyết ý thức”, Nguyễn Du đã khắc họa được vẻ đẹp từ hình dáng cho đên tâm hồn của hai chị em Kiều. Đó là một vẻ đẹp thanh tao, đài các, sang trọng, lịch lãm của những người con gái vốn xuất thân trong những gia đình trung lưu khá giả, nền nếp, gia phong. Dù là xinh đẹp hay kiều diễm tới mức nào thì cũng phải có giới hạn bởi dù sao Thúy Kiều Và Thúy Vân là con người chứ ko phải là tiên nữ giáng trần. Thế nhưng, ở đây, Nguyễn Du muốn phá vỡ giới hạn đó. Ông muốn tạo ra một ngoại lệ, đưa vẻ đẹp của hai nàng tới độ tuyệt vời, hiếm có.
Nếu vẻ đẹp của Thúy Vân là cái đẹp hiền từ, phúc hậu, trang nhã, đài các, làm cho cỏ cây, hoa lá yêu quý nhưng phải “thua” phải “nhường”, phải thẹn thì vẻ đẹp của Thúy Kiều hiện lên muôn phần sắc sảo, mặn nhưng vượt trội:
“Kiều càng sắc sảo mặn nhưng
So bề tài sắc lại là phần hơn”
“Sắc sảo” là cái đẹp trọn vẹn, ko chút khuyết thiếu, gây ấn tượng mạnh mẽ đối với cái nhìn của người khác. “Mặn nhưng” là cái đẹp của tâm hồn vừa nồng thắm của cung cách vừa thâm thúy của trí tuệ và tài năng. Nguyễn Du đã rất tài tình lúc tạo được một “lực đẩy”, tiếp tục cho người đọc chiêm ngưỡng hai tuyệt phẩm của đất trời.
Không giống như Thúy Vân, Thúy Kiều có mang vẻ đẹp sắc sảo mặn nhưng hơn nhiều lần. Sắc sảo là cái đẹp của tư dung trình bày qua khuôn mặt, ánh mắt, giọng nói,…
“Làn thu thủy, nét xuân sơn
Hoa ghen tuông thua thắm, liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một, tài đành họa hai”.
Ánh mắt nàng trong trẻo như mặt nước hồ thu (làn thu thủy) trong ngày gió lặng. Chân mày của nàng cong vút như dáng núi mùa xuân (nét xuân sơn) tràn đầy sức sống. Toàn thân nàng toát lên sức cuốn hút tới mê mị lòng người. Vẻ đẹp đấy đã làm cho hoa ghen tuông tức vì “thua thắm”, liễu hờn giận vì “kém xanh”.
Cũng là những hình ảnh tự nhiên tượng trưng, ước lệ “làn thu thủy, nét xuân sơn”, cùng cỏ cây hoa lá xanh thắm nhưng vì sao gợi lên hình ảnh một người con gái đẹp tới vô cùng “mặn nhưng”, “sắc sảo” làm cho người ta phải say đắm, nghiêng ngả. Miêu tả vẻ đẹp của Thúy Kiều, Nguyễn Du dùng một hệ thống tiếng nói trừu tượng hơn làm cho vẻ đẹp của Thúy Kiều đạt tới độ siêu phàm, như có nhưng như ko có, như hiện nhưng lại ẩn sâu:
“Làn thu thủy, nét xuân sơn
Hoa ghen tuông thua thắm, liễu hờn kém xanh”
Đôi mắt nàng trong sáng, long lanh hơn cả mặt nước hồ thu êm đềm, phẳng lặng. Nếu đem so sánh với nhau thì mặt nước hồ thu như lờ đục đi. Đôi lông mày nàng tươi đẹp, thanh tân, tràn đầy sức sống. Nếu đem so sánh với ngọn cỏ xanh rờn trên đỉnh núi mùa xuân thì cỏ xuân có phần phải nhạt đi. Nàng đẹp tới nỗi cỏ cây, hoa lá vốn là vật vô tri vô giác cũng phải sinh lòng ghen tuông ghét đố kị vì ko tươi thắm và đẹp tươi bằng nàng. Sắc đẹp của nàng là sắc đẹp tột bậc của những trang mĩ nhân thuở trước. Liếc mắt nhìn một cái là làm cho nghiêng ngả thành người, liếc mắt nhìn cái nữa là làm cho mất cả nước người. Sắc đẹp đấy dẫu là bậc người hùng, hào kiệt thì cũng phải phải lòng gục ngã.
Qua sự mô tả của Nguyễn Du, hoàn toàn có thể khẳng định đó là một vẻ đẹp toàn bích, trác việt, ngoại hạng; một vẻ đẹp có sức quyến rũ và đoạt được lòng người. Và còn hơn thế nữa, đó là một vẻ đẹp chưa từng có ở trên đời: “Sắc đành đòi một, tài đành họa hai”. Điều này có tức là nếu trên đời này, về sắc đẹp có thể tìm thấy người đẹp như Thúy Kiều thì về tài năng thực là ko thể có người nào hơn nàng. Nguyễn Du đã dành những từ ngữ đẹp nhất của mình dành tặng truyền tụng vẻ đẹp và tài năng của nhân vật Thúy Kiều. Sự biểu đạt đấy, tuy có phần truyền tụng quá mức nhưng ko có tức là ko hợp lí.
Nghệ thuật nhân hóa (hoa ghen tuông – liễu hờn) liên kết với nghệ thuật nói quá (thành ngữ: Nghiêng nước nghiêng thành) vừa có tác dụng gợi tả vẻ đẹp của Kiều ; lại vừa có tác dụng dự đoán về số phận, cuộc đời của nàng. Bốn câu thơ thì hết ba câu Nguyễn Du dùng giải pháp liệt kê tiểu đối để đặc tả vẻ đẹp của nàng Kiều, làm cho vạn vật trời đất sinh lòng ghen tuông ghét đố kị. Vẻ đẹp đấy phải chăng như dự đoán cuộc đời nàng sau này sẽ gặp biết bao đắng cay, ê chề, tủi nhục, bị người ta hãm hại, lừa đảo, vu vạ, ko giờ phút nào yên ổn:
“Hết nạn nọ tới nạn kia
Thanh lâu hai lượt, thanh y hai lần”.
Thúy Kiều sở hữu một vẻ đẹp vượt qua mọi giới hạn nhưng có nhẽ phải có duyên cơ ta mới được chiêm ngưỡng. Thế nên, vẻ đẹp duy nhất vô nhị đấy làm cho đất trời phát sinh đố kị, lòng người tị đua. Điều đó dự đoán một cuộc đời trắc trở, đầy sóng gió nhưng Kiều sẽ trải qua. Cuộc đời vốn đa đoan, tài năng và xinh đẹp ko phải là tội vạ nhưng lòng người khó đoán, mệnh số trắc trở. Quân tử đa nạn, hồng nhan bạc phận cũng là lẽ thường tình. Đó cũng là điều nhưng tác giả muốn gửi gắm lúc xây dựng nhân vật này.
Nếu như lúc tả Vân, thi sĩ chỉ chú trọng vào khắc họa vẻ đẹp nhan sắc nhưng ko chú trọng tới mô tả tài năng và tâm hồn thì lúc tả Kiều, thi sĩ chỉ tả sắc một phần, còn lại dành phần nhiều vào tài năng: “Sắc đành đòi một tài đành họa hai”. Thúy Kiều ko chỉ đẹp nhưng còn là người con gái tài hoa, thông minh xuất chúng. Về sắc chỉ mình nàng là nhất, còn về tài họa may mới có một người bằng nàng nữa là hai:
“Thông minh vốn sẵn tính trời
Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm
Cung thương lầu bậc ngũ âm
Nghề riêng ăn đứt Hồ cầm một trương.”
Nàng đã đẹp nhưng còn được trời phú cho thực chất thông minh, thiên vị mẫn tiệp. Những thú tiêu diêu cao quý của người xưa (cầm, kì, thi, họa) nàng đều thuần thục hơn người. Âm luật xưa nay nàng đều thấu rõ. Năm cung bậc trong âm luật (cung, thương, giốc trủy, vũ) xếp theo giọng đục trong, cao thấp nàng đều rất am tường. Lại thêm có tài trích âm tạo nên bản “Bạc phận” vô cùng tha thiết tới sầu não nhân gian. Khúc đàn đấy trăm vần thê lương, âm điệu ảo não khiến người nghe phải buồn bực, ủ ê, động lòng thương xót:
“Khi tựa gối, lúc cúi đầu
Khi vò chín khúc, lúc chau đôi mày”.
Có thể nói, nàng có tất cả các kỹ năng về nghệ thuật và ở lĩnh vực nào nàng cũng đạt tới tuyệt đỉnh. Thúy Kiều ko chỉ là người con gái tài hoa, thông minh nhưng còn đa tình đa cảm, dễ dàng rung động trước những khổ đau, oan trái. Phcửa ải chăng, Nguyễn Du vì quá yêu quý nhân vật của mình nhưng đã dành cho nàng sự tôn vinh tột bậc tới thế?
Hãy quan tâm những từ ngữ Nguyễn Du dùng để mô tả tài năng của Thúy Kiều. Khi thì ông rất mực đề cao “vốn sẵn tính trời”, “đủ mùi”, “làu”, “ăn đứt”, ko người nào sánh kịp. Khi thì ông lại nhún nhường khiêm tốn “pha nghề thi họa” nhưng thật ra lồng trong đó là cả một sự thán phục, nâng niu, trân trọng của thi sĩ trước tài năng hiếm có, vô song của một con người. Ở nàng Kiều đúng là một con người đa tài đa nghệ, nhưng tài nào cũng đạt tới mức phi thường, thiện nghệ khiến người ta phải nể, phải kính trọng, đúng như sau này Hoạn Thư mặc dù trong lòng ghen tuông ghét, đố kị nhưng vẫn phải thừa nhận:
“Khen rằng gái lợp Thịnh Đường
Tài này, sắc đấy nghìn vàng chưa cân
Thật là tài tử mĩ nhân
Châu trần còn có Châu Trần cao hơn”
Nàng là con người tài sắc lại có phẩm hạnh sạch trong:
“Phong lưu rất mặc quần hồng
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê
Êm đềm trướng rủ màn che
Tường đông ong bướm đi về mặc người nào”
Nàng quả là người con gái tài mạo phong nhã rất mực quần hồng, xuân xanh tới tuổi quấn tóc, cài trâm nhưng hàng ngày vẫn vui sống êm đềm lặng lẽ nơi trướng rủ màn che, mặc cho bao kẻ ong bướm đi về nhòm ngó nàng vẫn ko bận tâm quan tâm. Người con gái đứng đắn, nền nếp gia phong, giữ gìn mực thước ko phải là hạng gái lẳng lơ, liễu ngõ tường hoa, tầm thường dung tục.
Miêu tả bức chân dung của Thúy Kiều, Nguyễn Du đã vận dụng tài nghệ lạ mắt. Ông ko tả Thúy Kiều trước nhưng lại tả Thúy Vân là để muốn mượn nàng Vân làm cái phông nền để nổi trội nhan sắc mặn nhưng và tài năng hiếm có của Thúy Kiều. Nếu vẻ đẹp của Thúy Vân dường như đã đạt tới mức cao nhất nhưng tạo hóa tặng thưởng cho người phụ nữ thì Kiều mới là thật sự là tuyệt đỉnh của tài sắc, phá vỡ mọi phạm vi thường thấy từ trước tới nay. Văn pháp đòn bẩy được ảnh thơ vận dụng một cách thuần thục, hết sức khôn khéo. Thúy Kiều tuy xuất hiện sau nhưng muôn phần nổi trội, đẹp tươi vô song.
Miêu tả hai người con gái đẹp nhưng mỗi người mỗi vẻ không giống nhau. Nét bút chấm phá cũng rất linh hoạt lúc đậm, lúc nhạt. Tả Thúy Vân thì chỉ nghiêng về nhan sắc, tuyệt nhiên ko nói tới tài năng. Tả Kiều thì chú trọng cả tài lẫn sắc nhưng có phần tả tài nhiều hơn sắc. Điều đó cho thấy quan niệm thẩm mỹ tiến bộ của Nguyễn Du về cai đẹp của con người ko chỉ ngừng lại ở hình thức bên ngoài, nhưng còn phải bao gồm cả cái đẹp trong tâm hồn, cái đẹp của tài năng tiết hạnh. Phcửa ải là người đa tình đa cảm, tâm hồn dễ dàng rung động trước những khổ đau, xấu số, trước cái đẹp trong trời đất, cõi người thì Nguyễn Du mới trân trọng, thấu hiểu con người và lẽ đời tới vậy.
Tả sắc đẹp và tài năng của nhân vật để sẵn sàng, ngầm dự đoán về cuộc đời, tương lai, số phận của nhân vật sau này, người ta gọi là lối viết phục bút. Qua đó nói lên thái độ trân trọng mến thương của Nguyễn Du trước vẻ đẹp tài năng, phẩm hạnh của con người đồng thời trình bày niềm thương cảm xót xa của ông dành cho những kiếp hồng nhan bạc phận chìm nổi truân chuyên, nhưng trong suốt cuộc đời ông ko thể nào lí giải được. Thôi thì đành ngậm ngùi đau xót nhưng cho rằng đó là quy luật bù trừ khắc nghiệt của tạo hóa:
Đã cho lấy chữ hồng nhan
Làm cho cho hại, cho tàn, cho cân.
Đã đày vào kiếp phong trần
Sao cho sỉ nhục một lần mới thôi.
Trong sử sách xưa nay cũng có lắm người đẹp nhưng xinh đẹp. Nhưng xinh đẹp, tài năng và tâm hồn cao quý như Thúy Kiều thì chưa từng thấy bao giờ. Nhân vật Thúy Kiều kiểu nhân vật lý tưởng nhưng Nguyễn Du đã cố công xây dựng. Quan nhân vật, Nguyễn Du đề cao trị giá con người thường dân trong xã hội phong kiến. Đặc trưng là người phụ nữ. Đó là những con người có phẩm giá cao đẹp, tài năng xuất chúng, khát vọng cao vời, ý thức cao độ về thân phận tư nhân,…nhưng lại ko được nhận lấy cuộc sống xứng đáng nhưng đáng lẽ ra phải có.
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 14
Làm nên sự thành công rực rỡ của tuyệt tác Truyện Kiều của Nguyễn Du ko chỉ ở nội dung phản ánh thâm thúy, nhân văn; nghệ thuật ” ngụ cảnh tả tình” bậc thầy của nhà văn nhưng còn nằm trong cách xây dựng chân dung nhân vật chân thực, bức phá. Điều này được trình bày rõ nét nhất trong đoạn trích ” Chị em Thúy Kiều” nhưng xuất sắc nhất là trong xây dựng chân dung nhân vật Thúy Kiều.
Trong đoạn trích này, Nguyễn Du ko mô tả ngay Thúy Kiều nhưng nhận xét, giám định trong sự so sánh, đối chiếu với Thúy Vân:
“Kiều càng sắc sảo mặn nhưng
So bề tài sắc lại là phần hơn”
“Sắc sảo” ở đây là vẻ đẹp trí tuệ.”Mặn nhưng” lại là vẻ đẹp ngoại hình thắm thiết. Nhan sắc của Thúy Kiều so với Thúy Vân rõ ràng có thêm chiều sâu, quyến rũ. Đã vậy, thi sĩ còn khẳng định sự vượt trội hơn hẳn của Kiều bằng những từ ngữ chỉ mức độ như: “càng”, “hơn”.
Ở đây, Nguyễn Du đã sử dụng nghệ thuật đòn bẩy, mô tả Thúy Vân trước, lấy Thúy Vân làm nền để trên đó vẻ đẹp Thúy Kiều được tỏa sáng!
Nhan sắc của Thúy Kiều được Nguyễn Du tái tạo:
“Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoag hen thua thắm liễu hờn kém xanh”
Tác giả sử dụng những hình ảnh ước lệ, tượng trưng như ” thu thủy”- nước mùa thu, “xuân sơn”- núi mùa xuân.
Vẫn lấy tự nhiên như “hoa”, “liễu” làm chuẩn mực để so sánh với vẻ đẹp của con người. Nhưng ko tả cụ thể như Thúy Vân, Nguyễn Du mô tả nàng Kiều theo lối điểm nhãn. Ngòi bút thiên tài chỉ tập trung vào đôi mắt và vẻ thanh tân,tươi thắm.
Đôi mắt nàng Kiều được ví như làn nước mùa thu long lanh, trong sáng. Ẩn dụ “làn thu thủy” vừa gợi tả vẻ đẹp nhan sắc vừa toát lên sự tinh nhanh, trí tuệ. Hơn thế nữa, Nguyễn Du mô tả ngoại hình nhưng biểu đạt cả vẻ đẹp nội tâm. Vì, đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn, soi vào đôi mắt như nước hồ thu đấy, ta có thể thấy tâm hồn nàng trong trẻo, thanh sạch biết bao!
Đôi mắt đẹp lại ẩn dưới nét mày thanh nhẹ, tươi non như sắc núi mùa xuân thì càng thêm quyến rũ. Thúy Kiều đã vượt lên trên vẻ đẹp hoàn hoàn của Thúy Vân, để trở thành cái đẹp tuyệt đích, không tiền khoáng hậu! Dùng ý ở câu thơ chữ Hán: ” Nghiêng nước nghiêng thành”, Nguyễn Du nhấn mạnh hơn nữa sắc đẹp có sức mê hoặc làm thành nghiêng, nước đổ của nàng Kiều.
Tuy nhiên, với Thúy Vân, tự nhiên “thua”, “nhường”. Còn trước nàng Kiều, tự nhiên ” hờn”, “ghen tuông”, đố kị:
“Hoa ghen tuông thua thắm liễu hờn kém xanh”
Vẻ đẹp của nàng hoa phải ghen tuông, nét thanh xuân của nàng liễu phải hờn.Chữ “hờn”, “ghen tuông” trong phép tu từ nhân hóa nhưng Nguyễn Du sử dụng nhấn tả nhan sắc của nàng Kiều, mặt khác trình bày rõ sự đối kháng, ko tương hợp với con người và tự nhiên.” Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen tuông nên nhan sắc của Thúy Kiều cũng dường như là một dự đoán về cuộc đời nổi chìm, xấu số, giông bão.
Tả Thúy Vân, Nguyễn Du chủ yếu mô tả về nhan sắc. Với Thúy Kiều “Sắc đành đòi một tài đành họa hai”, Nguyễn Du dành một phần tả sắc, hai phần tả tài:
“Thông minh vốn sẵn tính trời
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm”
Trí tuệ của nàng Kiều là trời cho, thiên bẩm. “Thi họa đủ mùi ca ngâm” là làm thơ, vẽ tranh, đàn hát Thúy Kiều đều rất mực tài hoa. Trong đó, “ăn đứt” hơn hẳn người khác là tài đàn:
“Cung thương làu bậc ngũ âm
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương
Khúc nhà tay lựa nên chương
Một thiên bạc phận lại càng não nhân”
“Làu bậc ngũ âm” là sự điêu luyện trong kĩ thuật chơi đàn. Tiếng đàn của nàng Kiều ko chỉ ngân lên những âm thanh huyền diệu nhưng còn nức nở nhiều cung bậc xúc cảm. Mỗi nốt nhạc rung lên là mỗi tiếng bi ai, não nùng, khổ đau, thảm sầu. Cung đàn ” bạc phận” Kiều tự sáng tác chính là sự ghi lại tiếng lòng của một trái tim giàu trắc ẩn, đa cảm, đa sầu.
Như vậy, qua việc khắc họa chân dung nhân vật Thúy Kiều ta có thể thấy vẻ đẹp của Kiều là sự liên kết sắc- tài- tình. Cả sắc và tài của Kiều đều đạt tới độ tuyệt mĩ nhưng chính tài, sắc đấy đã ngầm dự đoán một tương lai ko yên ổn. Miêu tả ngoại hình, tài năng nhưng dự đoán số phận, hé mở tâm hồn là rực rỡ của Nguyễn Du trong nghệ thuật tả người.
Phân tích vẻ đẹp Thúy Kiều – Mẫu 15
Đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” được xem là một trong những đoạn thơ đẹp và hay nhất trong tác phẩm lớn “Truyện Kiều”. Trong đoạn trích này, Thúy Kiều là nhân vật trung tâm, hiện lên là một thiếu nữ tài sắc vẹn toàn nhưng qua ngôn từ của Nguyễn Du, vẻ đẹp đấy trở thành thần tình và mĩ lễ hơn bao giờ hết.
Đoạn thơ này có 24 câu. 4 câu thơ đầu giới thiệu chung về hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân, 4 câu tiếp theo nói về sắc đẹp của Thúy Vân, 12 câu tiếp viết về tài sắc của Kiều và đoạn cuối gồm 4 câu Nguyễn Du dành truyền tụng tiết hạnh của hai chị em Kiều.
Phân tích vẻ đẹp của Thúy Kiều sẽ thấy được cái tài của Nguyễn Du trong việc mô tả sắc đẹp của Vân để làm nổi trội tài sắc của nàng Kiều.
Đầu lòng hai ả tố nữ
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân
Mai cốt cách, tuyết ý thức,
Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười.
Thúy Kiều và Thúy Vân là hai cô con gái nhà Vương viên ngoại. Cả hai đều mang vẻ đẹp thanh tao, trong sáng, hài hòa nhưng sáng rỡ như “mai” như “tuyết”. Và mỗi người đồng thời cũng mang một vẻ đẹp riêng, nhưng toàn mỹ.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.
Nguyễn Du tả sắc đẹp của Thúy Vân sắc đẹp của người con gái “đoan trang”, quý phái “trang trọng khác vời” với khuôn mặt “đầy đặn” và tươi sáng như vầng trăng. Thúy Vân có mắt phượng mày ngài, giọng nói trong thanh như ngọc và mồm cười như hoa nở. Và cũng ko có gì sánh được vẻ đẹp của mái tóc, màu da của nàng nếu ko ví với mây với tuyết.
Với vẻ đẹp của Thúy Vân, Nguyễn Du đã dùng văn pháp nghệ thuật ước lệ tượng trưng nhằm tạo ra những hình ảnh ẩn dụ tô thêm vẻ đẹp của Thúy Vân.
Khi phân tích vẻ đẹp của Thúy Kiều hẳn rằng nhiều người băn khoăn, vì sao Kiều là nhân vật trung tâm, nhưng tác giả lại tả Thúy Vân trước. Nhưng đây chính là sự tài tình của Nguyễn Du, lúc đại thi hào tả Thúy Vân trước như một dụng ý nghệ thuật nhằm khẳng định rằng, Thúy Vân đã đẹp tới vậy, nhưng Kiều mới là một tuyệt thế mĩ nhân.
Kiều càng sắc sảo mặn nhưng,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Nguyễn Du mô tả Vân đẹp tương tự, đẹp như trăng như tuyết, nhưng “Kiều càng sắc sảo mặn nhưng”, nhưng “So bề tài sắc lại là phần hơn”. Vậy Kiều đẹp ra sao? Nguyễn Du mô tả rằng:
Làn thu thủy, nét xuân sơn.
Hoa ghen tuông thua thắm, liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành.
Và vẻ đẹp của Kiều là vẻ đẹp “nghiêng nước nghiêng thành”. Nàng có đôi mặt đẹp nhưng trong nhưng dịu dàng như sắc nước của mùa thu, long mày của màng thanh nhã, xinh xẻo như dáng núi mùa xuân. Đó là vẻ đẹp thắm thiết, vẻ đẹp xanh tươi mơn mởn tới khiến “Hoa ghen tuông thua thắm, liễu hờn kém xanh“.
Trong phần mô tả vẻ đẹp của Kiều, văn pháp tả người của Nguyễn Du lại tài tình thêm một bậc lúc liên kết tinh tế giữa nghệ thuật ẩn dụ, nhân hóa rồi thậm xứng và các thi liệu cổ – nghiêng nước nghiêng thành. Chính vì vậy, những vần thơ cũng đẹp như vẻ đẹp của Kiều. Và dù ko mô tả quá nhiều nhưng chỉ qua đôi ba nét chấm phá ước lệ, Kiều đã xuất hiện là hình bóng mĩ nhân để lại trong lòng người đọc xúc cảm mãnh liệt.
Kiều dường như được ban cho tất cả những điều nhưng một thiếu nữ nào cũng ước ao. Bởi “Sắc đành đòi một, tài đành họa hai”.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm.
Cung thương lầu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Kiều thông minh là bẩm sinh tính trời. Nàng lại tài hoa lỗi lạc lúc đàn hay, họa giỏi, thơ cũng tài. Và ở môn nghệ thuật nào, nàng cũng thành “nghề”, cũng “ăn đứt” người đời. Cái tài hoa, sắc sảo đấy đã khiến Nguyễn Du ko tiếc lời ngợi ca khẳng định bằng những từ ngữ mang ý nghĩa tuyệt đối như “vốn sẵn tính trời”, “pha nghề”, “nghề riêng ăn đứt”…
Nguyễn Du đã ko tiếc lời truyền tụng Thúy Kiều bằng một số từ ngữ biểu thị trị giá tuyệt đối: vốn sẵn tính trời, pha nghề, đủ mùi… lầu bậc… nghề riêng ăn đứt…
Nhưng với Thúy Kiều, Nguyễn Du ko chỉ tả tài sắc của nàng nhưng còn hàm ý về số phận nàng. Nếu vẻ đẹp của Thúy Vân hài hòa với mây, với tuyết, với trăng; thì vẻ đẹp kiều diễm bội phần của Thúy Kiều lại khiến “hoa ghen tuông”, “liễu hờn”. Bản đàn “Bạc phận” chính nàng sáng tác như một điềm báo định mệnh cho sự “hồng nhan bạc phận” của nàng. Đó cũng chính là cái tài trong nghệ thuật của Nguyễn Du, lúc qua vài câu thơ có thể khiến người đọc đồng cảm và dự cảm, lo lắng về số phận của nàng Kiều.
Phân tích vẻ đẹp của Thúy Kiều nhưng điều nhưng người đọc nhận thấy ko chỉ là ngoại hình nghiêng thành nghiêng nước hay câu chuyện vận mệnh đằng sau vẻ đẹp đấy; nhưng vẻ đẹp tiết hạnh của Kiều cũng là điều nhưng Nguyễn Du muốn nói tới.
Phong lưu rất mực quần hồng,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc người nào.
Hai chị em Thúy Kiều sinh ra và lớn lên trong nền giáo dục gia đình và xã hội của phạm vi lễ giáo, gia phong. Tiết hạnh luôn là trị giá gốc nhưng con người phải có. Bởi vậy dù sống trong bối cảnh “Phong lưu rất mực quần hồng” và nàng cũng đã tới “tuần cập kê”, nhưng nàng là một thiếu nữ có gia giáo, mọi điều đều có chuẩn mực và đề cao tiết hạnh.
Như vậy có thể thể thấy, Kiều ko chỉ là người thiếu nữ sở hữu vẻ đẹp nhưng nhiều cô gái ước ao, vẻ đẹp khiến tự nhiên ghen tuông hờn nhưng còn có tài năng hơn người lại tiết hạnh vẹn toàn. Nhưng như Nguyễn Du đã từng nói trong chính Truyện Kiều, rằng: “Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen tuông”. Bởi vậy, những lời thơ mô tả sắc đẹp lại như những lời tiên lượng về số phận nàng Kiều, vốn xưa nay, người tài sắc lại hay gặp cảnh đa đoan.
Một lần nữa cần khẳng định rằng, Thúy Kiều là mĩ nhân tuyệt mỹ trong tác phẩm “Đoạn trường tân thanh” của đại thi hào Nguyễn Du. Kiều được mô tả với cảm hứng nhân đạo, yêu cái đẹp và trân quý trị giá truyền thống. Bằng thể thơ dân tộc lục bát đẹp nhất, ông đã dành cho Thúy Kiều sự yêu quý, trân trọng và ngợi ca.
Phân tích vẻ đẹp của Thúy Kiều còn thấy được tài nghệ của Nguyễn Du. Đại thi hào ko chỉ làm thơ, ko chỉ tả thuần tuý nhưng liên kết thần tình văn pháp ước lệ tượng trưng với các giải pháp tu từ ẩn dụ so sánh, nhân hóa cùng với đó là tiếng nói thơ đầy tình hình tượng, gợi cảm, súc tích. Nguyễn Du tả nhưng cũng như đang vẽ lên bức chân dung của mĩ nhân tuyệt thế, ko chỉ đẹp về dáng hình nhưng còn có biết bao phẩm chất tốt đẹp, đặm đà tính truyền thống, bản sắc dân tộc.
.
