Có rất nhiều thể thơ ở Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung, mỗi thể thơ đều có những nét đặc trưng riêng mang đậm bản sắc của dân tộc. Ví dụ như ở Việt Nam có thể thơ lục bát, thơ thất ngôn bát cú đường luật, thơ tự do… Vậy thơ Haiku là gì? những đặc điểm chính và cách làm thơ Haiku sẽ được thuvienhoidap.net giải thích chi tiết trong bài viết này.
Khái niệm thơ Haiku là gì?
Haiku là thể thơ không tuân thủ theo bất kỳ quy luật âm tiết, âm vần hay cách gieo vần nào gồm 17 âm tiết được sắp xếp theo ba dòng tương ứng là 5, 7 và 5 âm tiết.
Thể thơ Haiku lần đầu tiên xuất hiện trong văn học Nhật Bản vào thế kỷ 17, như nó có quy luật trái ngược hoàn toàn với các thể loại thơ ca phức tạp trong văn học, mặc dù nó không được biết đến với cái tên haiku cho đến thế kỷ 19.
Tên thơ haiku có nguồn gốc từ yếu tố đầu tiên của từ haikai và yếu tố thứ hai của từ hokku.
Thơ Haiku có nội dung về các mùa trong năm, thời gian trong ngày và các đặc điểm chủ đạo của phong cảnh, nó cũng có thể xem như một thể thơ tự do nhưng giới hạn số âm tiết và độ dài.
Ban đầu, loại thơ haiku bị hạn chế về chủ đề nhỏ như về thiên nhiên, gợi ý về một trong các mùa, gợi lên một phản ứng cảm xúc nhất định nhưng nội dung không được rõ ràng.
Sau này, nhà thơ Tokugawa đã sáng tạo và nâng tầm thơ Haiku lên một tầm cao và nghệ thuật mới thu hút nhiều độc giả hơn.
Cấu trúc thơ Haiku là gì?
Haiku là một bài thơ gồm ba dòng và bao gồm các từ và cụm từ đơn giản nhưng có tác động. Thơ có cấu trúc 5/7/5 dòng hay còn gọi là Moras. Moras là đơn vị âm thanh nhịp điệu có thể so sánh với âm tiết.
Thơ Haiku Nhật Bản thường có kireij như một từ để cắt nhịp nhằm tạo ra sự ngắt nhịp cho bài thơ, hơn là ngắt dòng. Kireji có thể được sử dụng để ghép nối các hình ảnh trong bài thơ lại với nhau.
Cấu trúc chung của hầu hết các bài thơ haiku là:
- dòng đầu tiên: 5 âm tiết
- dòng thứ hai: 7 âm tiết
- dòng thứ ba: 5 âm tiết
Cách làm thơ Haiku
Khi nhìn vào cấu trúc thơ haiku nhiều người nghĩ là đơn giản do sự ngắn gọn của hình thức hoặc chỉ cần đáp ứng số lượng âm tiết là được. Tuy nhiên, loại hình nghệ thuật này đòi hỏi sự lựa chọn cẩn thận trong ngôn ngữ và thứ tự của các từ để tạo ra hình ảnh hiệu quả, gợi lên phản ứng cảm xúc từ người đọc, đồng thời cho phép giải thích và ý nghĩa sâu sắc hơn. Dưới đây là một số yếu tố cần lưu ý khi viết haiku:
Cách làm thơ Haiku theo chủ đề
Khi xác định chủ đề cho thơ haiku, điều quan trọng là phải tập trung vào những hình ảnh đơn lẻ và những chi tiết nhỏ hơn. Chủ đề thiên nhiên rất phổ biến và dễ để làm các bài thơ Haiku.
Thiên nhiên tạo ra những chủ thể thú vị và đẹp đẽ về sự thay đổi theo mùa và cách các giác quan của con người giải thích thế giới tự nhiên xung quanh chúng ta. Thơ Haiku có hiệu quả trong việc miêu tả và phản ánh những yếu tố bình dị và tự nhiên của cuộc sống hàng ngày.
Ngôn ngữ và cách gieo vần
Khi viết thơ haiku nên sử dụng các cụm từ ngắn gọn gợi lên hình ảnh và cảm xúc mạnh mẽ cho người đọc. Điều này cho phép nhà thơ chọn những hình ảnh tượng trưng cho một mùa và do đó thiết lập tâm trạng và giọng điệu của bài thơ với một vài từ chọn lọc.
Ngoài việc sử dụng chọn lọc về ngôn ngữ và cách diễn đạt để tạo ra một haiku hiệu quả, điều quan trọng đối với nhà thơ để xem xét sử dụng dấu chấm câu và cách ngắt nhịp phù hợp nhất.
Kết luận: Đây là câu trả lời cho câu hỏi thơ Haiku là gì? Đặc điểm, cấu trúc và cách làm thơ Haiku chi tiết nhất.
