Trong hóa học có rất nhiều khái niệm cơ bản mà các em cần nắm vững để hiểu rõ hơn cấu tạo và tính chất của nguyên tố hóa học. Một trong số đó là khái niệm nguyên tử, phân tử, vậy nguyên tử là gì? Phân tử là gì? Hãy tìm hiểu những kiến thức thú vị này nha.

Khái niệm nguyên tử là gì?

Nguyên tử là đơn vị nhỏ nhất mà vật chất có thể được phân chia mà không cần giải phóng các hạt mang điện. Nó cũng là đơn vị vật chất nhỏ nhất có các tính chất đặc trưng của một nguyên tố hóa học.

Nguyên tử là những hạt không thể phân chia, không thể bị phá hủy hoặc tạo ra thông qua các phản ứng hóa học .

Tất cả các nguyên tử của cùng một nguyên tố đều giống nhau và các nguyên tố khác nhau có các loại nguyên tử khác nhau.

Nguyên tử bao gồm ba loại hạt cơ bản là proton, electron và neutron. Nơtron và proton có khối lượng xấp xỉ bằng nhau và ngược lại khối lượng của electron là không đáng kể.

Một proton mang điện tích dương, một nơtron không mang điện tích và một electron mang điện tích âm.

Hạt nhân của một nguyên tử chỉ chứa proton và neutron và do đó nó mang điện tích dương. Các electron chiếm vùng không gian xung quanh hạt nhân. Do đó, phần lớn khối lượng nguyên tử tập trung bên trong hạt nhân.

Trung tâm của nguyên tử được gọi là hạt nhân. Hạt nhân chứa nơtron và proton tạo cho nguyên tử trọng lượng và điện tích dương.

Khái niệm phân tử là gì?

Phân tử được định nghĩa là đơn vị nhỏ nhất của hợp chất chứa các tính chất hóa học của hợp chất đó. Phân tử được tạo thành từ các nhóm nguyên tử. Phân tử mô tả cấu trúc của một nguyên tử, một nguyên tử cũng được chia thành các đơn vị nhỏ hơn. 

Mọi nguyên tố hóa học đều có một số hiệu nguyên tử nhất định. Số nguyên tử của một nguyên tố được định nghĩa là số proton có trong hạt nhân của nó. Nó được ký hiệu là Z.

Khối lượng của một nguyên tử là tổng khối lượng của proton và neutron. Số khối được kí hiệu là A.

Phân tử là đơn vị (hạt) nhỏ nhất của hợp chất có các tính chất vật lý và hóa học của hợp chất đó. 

Cấu tạo nguyên tử

• Một nguyên tử được cấu tạo bởi ba hạt cơ bản mang điện tích là neutron, proton và electron với hidro là một nguyên tố duy nhất không tồn tại hạt neutron.
• Mọi nguyên tử đều có một hạt nhân tạo ra một hoặc nhiều electron xung quanh nó.
• Hạt nhân thường có một số proton và neutron tương tự nhau, chúng được gọi chung là nucleon.
• Các hạt proton mang điện tích dương, các hạt electron mang điện tích âm và các hạt nơtron không mang điện tích.
• Trung tâm của nguyên tử được gọi là hạt nhân, hạt nhân được cấu tạo gồm 2 hạt nơtron và proton.
• Electron là các hạt nằm bên ngoài cùng của nguyên tử.

Kích thước của nguyên tử là gì?

Kích thước của một nguyên tử là vô cùng nhỏ, nhỏ hơn nhiều so với tưởng tượng của chúng ta. Một lớp nguyên tử dày như một tờ giấy mỏng được hình thành từ hàng triệu nguyên tử xếp lại với nhau.

Không thể đo kích thước của một nguyên tử độc lập vì rất khó xác định vị trí của các electron xung quanh hạt nhân.

Tuy nhiên, kích thước của một nguyên tử có thể được ước tính bằng cách giả định rằng khoảng cách giữa các nguyên tử liền kề bằng một nửa bán kính của một nguyên tử. Bán kính nguyên tử thường được đo bằng đơn vị nanomet (nm), 1m = 10⁹ nm

Ví dụ: kích thước của nguyên tử Hidro là 10^-10 nm.

Khối lượng nguyên tử là gì?

Nó là khối lượng của một nguyên tử trong một nguyên tố hóa học. Nó gần tương đương với tổng số neutron và proton có trong nguyên tử. 

Nó được biểu thị bằng đơn vị khối lượng nguyên tử (kí hiệu là u). 

Số lượng nơtron trong hạt nhân ảnh hưởng đến khối lượng của nguyên tử nhưng không ảnh hưởng đến tính chất hóa học của nó. 

Do đó, một hạt nhân có sáu proton và sáu neutron sẽ có cùng tính chất hóa học với một hạt nhân có sáu proton và tám neutron, mặc dù khối lượng nguyên tử của chúng sẽ khác nhau.

Ví dụ khối lượng nguyên tử của hidro là 1, Natri là 23, Sắt là 64, canxi là 40….

Kết luận: Đây là câu trả lời cho câu hỏi nguyên tử là gì? Phân tử là gì? đầy đủ và chính xác nhất.