Các loài động vật trên trái đất muốn sống và tồn tại thì điều kiện quan trọng nhất là chúng phải hô hấp được, điều này cũng áp dụng với con người. Vậy hô hấp ở thực vật là gì? Các loài thực vật có thể hô hấp được không? Hãy cùng thuvienhoidap.net tìm hiểu chủ đề sinh học thú vị này nha.

Định nghĩa hô hấp ở thực vật là gì?

Hô hấp ở thực vật là quá trình ôxi hóa sinh học dưới tác động của enzim nguyên liệu hô hấp, đặc biệt là glucozơ của tế bào sống đến từ CO₂ và H₂O, một phần năng lượng giải phóng ra được tích lũy trong ATP.

Cơ quan hô hấp ở thực vật là gì?

Thực vật không có cơ quan hô hấp chuyên trách như ở người hay động vật. Hô hấp diễn ra trong mọi cơ quan của cơ thể thực vật, tế bào thực vật đặc biệt là các cơ quan đang có các hoạt động sinh lí mạnh như hạt đang nảy mầm, hoa và quả đang sinh trưởng.

Phương trình hô hấp ở thực vật là gì?

Đây là phương trình hóa học hô hấp ở thực vật tổng quát:

C6H12O6 + 6O2 -> 6CO2 + 6H2O + Năng lượng ( nhiệt + ATP)

Vai trò của hô hấp ở thực vật là gì?

Có 3 vai trò chính trong hô hấp ở thực vật gồm:

• Phần năng lượng hô hấp được thải ra ở dạng nhiệt là cần thiết để duy trì nhiệt độ thuận lợi cho các hoạt động sống của cơ thể thực vật. 
• Năng lượng hô hấp tích lũy trong phân tử ATP được sử dụng cho nhiều hoạt động sống của cây như vận chuyển chất trong cây, sinh trưởng, tổng hợp các chất hữu cơ như protein, axit nucleic, sửa chữa những hư hại của tế bào…
• Hô hấp tạo ra các sản phẩm trung gian cho các quá trình tổng hợp các chất hữu cơ khác trong cơ thể.

Có mấy con đường hô hấp ở thực vật ?

Có hai con đường hô hấp ở thực vật là hô hấp tối và hô hấp sáng, cụ thể là:

1 – Hô hấp tối

Con đường hô hấp tối ở thực vật được chia thành hai loại gồm hô hấp kị khí và hô hấp hiếu khí.

a – Hô hấp kị khí 

• Ở thực vật, phân giải kị khí có thể xảy ra trong rễ cây khi cây bị ngập úng hay trong hạt khi ngâm trong nước quá lâu hoặc trong trường hợp cây ở điều kiện thiếu nguồn oxi. 
• Hô hấp kị khí gồm 2 quá trình là đường phân và lên men.
• Đường phân xảy ra trong tế bào chất, đó là quá trình phân giải phân tử glucozo đến axit piruvic.
• Lên men ở rễ cây xảy ra khi cây thiếu oxi trầm trọng.

b – Hô hấp hiếu khí 

• Hô hấp hiếu khí hay còn được gọi là hô hấp ti thể bao gồm chu trình Crep và chuỗi chuyển electron trong hô hấp.
• Chu trình Crep diễn ra trong chất nền của ti thể.
• Chuỗi chuyển electron phân bố trong màng trong của ti thể.
• Hô hấp hiếu khí diễn ra mạnh trong các mô, cơ quan đang có các hoạt động sinh lí mạnh như hạt đang nảy mầm, hoa đang nở, quả đang lớn hoặc chín…
• Chu trình Crep là khi có oxi, axit piruvic đi từ tế bào chất vào ti thể. tại đó, axit piruvic chuyển hóa theo chu trình Crep và bị oxi hóa hoàn toàn.
• Chuỗi chuyển electron là khi khí hiđro tách từ axit piruvic trong chu trình Crep được chuyển tiếp qua chuỗi chuyển electron. Từ 2 phân tử axit piruvic, qua hô hấp giải phóng ra 6 khí CO2, 6 phân tử nước và tích lũy được 36ATP.

2 – Hô hấp sáng

Hô hấp sáng hay còn gọi là hô hấp quang học là quá trình hấp thụ khí O₂ và giải phóng khí CO₂ ở ngoài ánh sáng. 

Trong điều kiện cường độ ánh sáng cao, tại lục lạp của thực vật, lượng khí CO₂ cạn kiệt, khí O₂ tích lũy lại nhiều và khí O₂ gấp 10 lần khí CO₂. Enzim cacbôxilaza chuyển thành enzim ôxigenaza oxi hóa ribulôzơ – 1,5 – điphôtphat đến CO₂ xảy ra kế tiếp nhau trong ba bào quan gồm:

Bắt đầu từ lục lạp qua pêrôxixôm và kết thúc bằng sự thải khí CO₂ tại ti thể. Hô hấp sáng gây lãng phí sản phẩm của quang hợp.

Hô hấp và quang hợp có mối quan hệ như thế nào?

Hô hấp và quang hợp là 2 quá trình phụ thuộc lẫn nhau và cùng phụ thuộc vào 4 yếu tố là nước, oxi, khí CO2 và nhiệt độ môi trường.

Nước 

• Nước cần cho quá trình hô hấp ở thực vật, mất nước làm giảm cường độ hô hấp.
• Đối với các cơ quan đang ở trạng thái ngủ ( tạm dừng hoạt động) tăng lượng nước thì hô hấp tăng. Ví dụ như hạt cây muốn nảy mầm thì cần có nhiều nước.

Nhiệt độ môi trường

• Khi nhiệt độ tăng, cường độ hô hấp tăng theo đến giới hạn mà hoạt động sống của tế bào vẫn còn bình thường.
• Sự phụ thuộc của hô hấp vào nhiệt độ tuân theo định luật Van-Hốp là Q10 = 2 – 3, cụ thể là nếu nhiệt độ tăng thêm 10 độ C thì tốc độ phản ứng của thực vật tăng lên 2 – 3 lần.

Oxi

• Oxi là nguyên liệu cần thiết cho quá trình hô hấp sáng và quang hợp, nếu thiếu oxi thì quá trình hô hấp sẽ đạt hiệu suất thấp.

Khí CO2

• Khí CO2 là sản phẩm cuối cùng của hô hấp hiếu khí cũng như lên men của êtilic. Nồng độ CO2 cao sẽ ức chế quá trình hô hấp ở thực vật.

Kết luận: Đây là đáp án cho câu hỏi hô hấp ở thực vật là gì chi tiết và đầy đủ nhất.