Quá trình xói mòn là gì? Thực tế quá trình xói mòn xảy ra rất nhiều và chúng ta có thể quan sát được. Vậy quá trình xói mòn là gì? Hãy cùng big data VN rà soát nhé.

1. Quá trình xói mòn là gì?

Quá trình xói mòn được hiểu là quá trình tác động của ngoại lực (nước chảy, sóng biển, sông băng, gió…) làm vận chuyển các thành phầm phong hóa ra khỏi vị trí ban sơ.

=> Ăn mòn là quá trình do ngoại lực tạo nên.

2. Một số địa hình được tạo ra trong quá trình xói mòn

Quá trình xói mòn tạo ra nhiều dạng địa hình đặc trưng. Cụ thể nó như sau.

• Rãnh cạn (do lũ lụt), xói lở mương (do dòng chảy tạm thời), thung lũng sông và suối (do dòng chảy vĩnh viễn).
• Các chỗ trũng bị thổi bay, mặt đá hình tổ ong, phía trên hình nấm … (do gió tạo ra).
• Vết rạn sóng, tường chắn sóng, bậc vỗ (do sóng biển xâm thực và xói mòn).
• Các vịnh hẹp sông băng (phi-o), cao nguyên sông băng, đá trán cừu, v.v. (do sông băng tạo ra).

3. Hình thức xói mòn

Xói mòn có dạng sau:

• Xâm thực:

Hốc là hình thức xói mòn chính do nước chảy gây ra. Kết quả là các mương, rãnh, thung lũng sông, suối, v.v. Những điều này thường xảy ra ở những khu vực có cường độ cao và lượng mưa lớn.

Nguyên nhân: Do tác động của hạt mưa. Hạt mưa tác động tới phạm vi ngoài tổng hợp đất. Các hạt đất sét, phù sa và đất cát lấp đầy các khoảng trống trên bề mặt đất và giảm sự xâm nhập.

Sau lúc bề mặt của lỗ trong đất được lấp đầy bởi cát, phù sa hoặc đất sét, độ thấm giảm làm giảm lượng nước chảy bề mặt. Sự cố tràn xảy ra lúc vận tốc mưa giảm nhanh hơn vận tốc thấm. Lúc này, dòng suối mang theo những hạt cát và bùn, gây xói mòn.

• Thổi mòn:

Đây là một dạng xói mòn do gió gây ra, dẫn tới các dạng địa hình bị xói mòn như nấm đá, đá cửa, đá đục lỗ hình tổ ong.

Xói mòn do gió thường xảy ra ở những khu vực có ít hoặc ko có thảm thực vật, và thường ko có đủ lượng mưa để hỗ trợ thảm thực vật. Ví dụ, sự tạo nên ở cồn cát, bãi biển hoặc sa mạc.

Nguyên nhân: Xói mòn do gió là kết quả của sự chuyển khối của gió. Nó có hai tác dụng chính. Trước tiên, gió nâng các hạt nhỏ và vận chuyển chúng tới một vị trí khác.

• mặc vào:

Do tác động của sóng biển và sông băng.

Kết quả: Tạo ra các dạng địa hình ven biển như sứt môi, vách đá, thềm sóng, Phi-ô …

4. Chất tác dụng của ngoại lực là gì?

Các yếu tố bên ngoài là các yếu tố khí hậu (nhiệt độ, gió, mưa …), hình thái nước (nước chảy, nước ngầm, sông băng, sóng biển …), sinh vật (động, thực vật), con người.

Ý nghĩa của ngoại lực có thể được giảng giải từ tên của nó. Ngoại lực là lực sinh ra từ bên ngoài lên bề mặt trái đất, ko phải do vật tự gây ra.

Nguồn năng lượng chủ yếu tạo ra ngoại lực là nguồn năng lượng bức xạ mặt trời.

5. Nội lực và ngoại lực là gì?

Nội lực và ngoại lực là hai lực đối lập tác động đồng thời tạo nên địa hình trên bề mặt trái đất.

Nội lực và ngoại lực là hai lực đối lập tác động đồng thời tạo nên địa hình trên bề mặt trái đất. Nội lực có xu thế tạo ra địa hình lớn làm mấp mô bề mặt trái đất, trong lúc ngoại lực có xu thế làm phẳng địa hình …

=> Do đó, nội lực và ngoại lực là hai lực trái ngược nhau. Mối quan hệ giữa nội lực và ngoại lực có thể được hiểu ngay từ tên gọi của nó.

Trong đó, khái niệm về nội lực được phát biểu như sau.

Nội lực của địa chất là lực sinh ra bên trong lõi Trái đất làm cho các lớp đá lửa bị sụp đổ và vỡ ra. Chúng gây ra các vụ phun trào núi lửa và động đất. Ngược lại với ngoại lực, nội lực dâng lên và làm bề mặt trái đất trở thành mấp mô.

Hoa tiêu đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về quá trình xói mòn và các yếu tố gây ra nó.

Xem các thông tin hữu ích khác trong phần tài liệu THPT Phạm Hồng Thái VN

Bài viết liên quan:

• Sự không giống nhau giữa phong hoá vật lí, phong hoá hoá học và phong hoá sinh vật học?
• Phong hoá hoá học xảy ra mạnh ở vùng khí hậu nào?

..